Kim loại quý được định giá dựa trên yếu tố nào?
Giá kim loại quý, trong đó có vàng trong những ngày gần đây biến động liên tục theo đà tăng kỷ lục cao nhất từ trước đến nay. Nhiều nhà đầu tư muốn biết kim loại quý được định giá dựa trên yếu tố nào.
Nhiều chuyên gia đã chỉ ra rằng, nguyên lý cốt lõi của việc định giá kim loại quý vẫn là quy luật cung và cầu. Dưới đây là các mô hình và yếu tố chính chi phối giá kim loại quý:
Yếu tố cung và cầu
Đây là mô hình nền tảng quyết định giá của mọi loại hàng hóa, bao gồm cả kim loại quý.
Cung: Nguồn cung kim loại quý đến từ việc khai thác mỏ và tái chế vật liệu phế liệu. Các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn cung bao gồm:
Sản lượng khai thác: Chi phí khai thác và sản lượng từ các mỏ.
Ảnh minh hoạ
Tái chế: Khối lượng kim loại được tái chế từ đồ trang sức, thiết bị điện tử cũ.
Sự ổn định nguồn cung: Các yếu tố như chiến tranh hay sự bất ổn tại các quốc gia khai thác chính có thể tác động mạnh đến nguồn cung, đặc biệt là bạch kim và paladi.
Cầu: Nhu cầu đối với kim loại quý đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau:
Nhu cầu đầu tư: Là một trong những yếu tố quan trọng nhất. Kim loại quý, đặc biệt là vàng, được xem là tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn kinh tế và chính trị. Các quỹ đầu tư ETF (quỹ hoán đổi danh mục) cũng là một phần lớn của nhu cầu này.
Nhu cầu công nghiệp: Các kim loại như bạc, bạch kim và paladi có ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp điện tử, y tế và sản xuất ô tô (làm chất xúc tác).
Nhu cầu trang sức: Đây là nguồn cầu truyền thống, đặc biệt mạnh ở các quốc gia châu Á.
Nhu cầu dự trữ của ngân hàng trung ương: Các ngân hàng trung ương thường mua và tích trữ vàng để đa dạng hóa dự trữ ngoại hối.
Đối với kim loại quý là vàng, mỗi năm, sản lượng khai thác chỉ tăng thêm khoảng 2-3% so với tổng lượng vàng đã có trên mặt đất. Điều này khiến giá vàng đặc biệt nhạy cảm với tâm lý thị trường và nhu cầu đầu tư. Những năm gần đây, khi nhiều ngân hàng trung ương, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi, gia tăng mua vàng để đa dạng hóa dự trữ, giá vàng lập tức phản ứng theo chiều hướng tăng do nguồn cung bị hút bớt.
Các yếu tố vĩ mô và mô hình định giá tương đối
Ảnh hưởng từ nền kinh tế và chính trị toàn cầu
Những biến động không ổn định trong kinh tế toàn cầu hoặc sự bất ổn trong các vấn đề chính trị có thể tạo ra sự lo ngại và làm tăng nhu cầu đối với việc tích trữ kim loại quý làm tài sản an toàn.
Chính sách của các tổ chức kinh tế
Các biện pháp và chính sách điều chỉnh của các tổ chức kinh tế như FED hay Ngân hàng Nhà nước, chẳng hạn như tăng giảm lãi suất, quy định về mua bán kim loại quý (hoặc vàng), có thể có tác động đáng kể đến giá vàng. Chính sách này có thể ảnh hưởng đến nguồn cung và cầu vàng trên thị trường.
Hoạt động của các quỹ ETF vàng
Các quỹ ETF vàng là một yếu tố quan trọng trong việc xác định giá vàng. Khi lượng tiền đầu tư vào các quỹ ETF vàng tăng lên, giá vàng có thể tăng do tăng cầu và tăng lượng mua vào.
Tác động của đồng USD
Đồng USD và giá kim loại quý thường có một mối quan hệ nghịch đảo. Khi đồng USD suy yếu, giá kim loại quý thường tăng lên và ngược lại. Điều này là do giá kim loại quý được định giá bằng đồng USD, nên một đồng USD yếu hơn sẽ làm tăng giá trị kim loại quý.
Lạm phát và lãi suất
Lạm phát và lãi suất cũng có tác động lớn đến giá kim loại quý. Khi lạm phát tăng cao và lãi suất thấp, người ta thường tìm kiếm các tài sản giá trị hơn để bảo vệ giá trị tài sản của mình, và vàng thường được coi là một loại tài sản để phòng ngừa rủi ro lạm phát.
Mối quan hệ giữa dầu và kim loại quý
Giá kim loại quý và giá dầu thô có thể có một mối quan hệ tương quan. Khi giá dầu thô tăng, giá vàng cũng có xu hướng tăng lên, vì giá vàng và dầu thô đều được coi là các tài sản lưu giữ giá trị trong thời kỳ thị trường kém biến động.
Phân tích kỹ thuật
Biểu đồ và mẫu hình: Các nhà giao dịch sử dụng phân tích kỹ thuật để dự đoán xu hướng giá dựa trên các mẫu hình biểu đồ, các đường trung bình động và các chỉ báo khác. Đây là mô hình được các nhà đầu cơ sử dụng để xác định thời điểm mua bán.
Cơ chế giao dịch và báo giá
Sở Giao dịch Hàng hóa: Giá kim loại quý được hình thành và xác định trên các sở giao dịch hàng hóa lớn như Sàn giao dịch kim loại Luân Đôn (LME) hoặc NYMEX (Sàn giao dịch hàng hóa New York) thông qua các hợp đồng giao sau (futures) và giao ngay (spot).
Các cơ quan báo giá độc lập thu thập dữ liệu giá từ thị trường và đưa ra các chỉ số tham chiếu được sử dụng rộng rãi.
Như vậy, không có một mô hình đơn lẻ nào để định giá kim loại quý. Giá được hình thành dựa trên sự tương tác phức tạp của nhiều yếu tố như cung-cầu, vĩ mô kinh tế, bất ổn địa chính trị, chính sách tiền tệ, và hoạt động đầu cơ trên các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế.