Góc nhìn nghị trường: Giảm thi cử, nâng cao chất lượng dạy và học
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều luật của Luật Giáo dục có đề xuất đáng chú ý, đó là bỏ thủ tục cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS), giao hiệu trưởng nhà trường hoặc người đứng đầu cơ sở thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình THCS. Nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình với quy định này, đồng thời đề xuất xem xét bỏ kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT), giao quyền tuyển sinh cho các trường đại học, cao đẳng nhằm giảm áp lực thi cử và chi phí xã hội.
Theo các đại biểu, việc bỏ thủ tục cấp bằng tốt nghiệp THCS là phù hợp với bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm áp lực thi cử cho học sinh, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế khi nhiều quốc gia phát triển không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà chỉ xác nhận hoàn thành chương trình để phân luồng hoặc xét học tiếp. Trong khi đó, đối với kỳ thi tốt nghiệp THPT, các đại biểu cho rằng, hiện nay, kỳ thi đang thực hiện mục tiêu kép, vừa để xét tốt nghiệp, vừa để tuyển sinh đại học. Hai mục tiêu này có phần mâu thuẫn: Nếu để xét tốt nghiệp thì chỉ cần đánh giá mức độ đạt chuẩn chương trình, còn để tuyển sinh thì cần phân hóa năng lực học sinh. Do vậy, ngành giáo dục cần phải có giải pháp giảm bớt thi cử, nâng cao chất lượng học, đồng thời phát huy thực chất quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học, hướng đến mục tiêu xây dựng nền giáo dục mở, thực chất, hiệu quả và nhân văn.
Nhấn mạnh tới mục tiêu học thật, thi thật và không chạy theo thành tích, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) thẳng thắn bày tỏ, kỳ thi tốt nghiệp THPT đang tạo áp lực lớn đối với học sinh, gia đình và xã hội. Trong khi đó, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp luôn ở mức rất cao, tới 98-99%, thậm chí 100% khiến nhiều người đặt câu hỏi: Liệu kỳ thi này còn cần thiết hay không? Nếu kết quả đã gần như tuyệt đối thì việc tổ chức thi quy mô quốc gia với chi phí, nhân lực và thời gian lớn dường như không còn ý nghĩa thiết thực.
Chuyển trọng tâm từ thi sang học, để các trường phổ thông tự chịu trách nhiệm đánh giá, xét và cấp bằng tốt nghiệp, là bước đi thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ, xây dựng nền giáo dục nhân văn, thực chất, hiệu quả. Các trường đại học cần được tự chủ tuyển sinh thông qua thi tuyển hoặc xét tuyển theo yêu cầu riêng. Cách làm này vừa giảm thi cử, vừa khuyến khích sự tự chủ, sáng tạo và trách nhiệm của từng cơ sở giáo dục./.
