Chuyên gia lên tiếng: Bong bóng AI có vỡ vào năm 2026?

Năm 2025 được đánh giá là một trong những giai đoạn sôi động nhất của thị trường tài chính toàn cầu. Mở đầu là sự trở lại của Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng trong bối cảnh ông vẫn đối mặt với các cáo buộc liên quan đến cuộc bầu cử trước đó.

Chỉ vài tháng sau, ông Trump gây chấn động hệ thống thương mại quốc tế với gói thuế quan mang tên “Ngày Giải phóng”, hiện vẫn đang được Tòa án Tối cao xem xét tính hợp pháp.

Song song với những biến động chính trị, giá vàng - tài sản trú ẩn từng bị xem là lỗi thời tiếp tục tăng mạnh trong năm 2025, với mức tăng tới 65% tính đến cuối năm. Các ngân hàng trung ương lớn phần nào kiểm soát được lạm phát, đồng thời đạt mục tiêu “hạ cánh mềm” cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, các nhà sử học kinh tế có lẽ sẽ nhớ đến năm 2025 như một giai đoạn được định hình bởi một xu hướng khác: sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và cơn sốt đầu tư chưa từng có mà nó tạo ra.

Giá trị vốn hóa của các công ty AI tăng vọt, hút dòng tiền vào một số ít cổ phiếu. Hiện 10 doanh nghiệp lớn nhất trong chỉ số S&P 500 chiếm hơn 40% tổng giá trị toàn bộ chỉ số. Không chỉ vậy, thị trường còn chứng kiến sự xuất hiện của những “ngôi sao mới” trong lĩnh vực AI, từ Oracle với chiến lược mở rộng trung tâm dữ liệu, đến Coreweave và Palantir do Alex Karp điều hành.

Tại một thời điểm, cổ phiếu Palantir được giao dịch với mức định giá gấp 600 lần lợi nhuận dự kiến, trong khi mức trung bình của các công ty thuộc FTSE 250 chỉ khoảng 13,3 lần.

Trong phần lớn năm 2025, nguồn vốn cho các dự án AI chủ yếu đến từ thị trường cổ phiếu hoặc dòng tiền khổng lồ của chính doanh nghiệp.

Tuy nhiên, xu hướng này đã thay đổi khi các khoản vay tín dụng khổng lồ xuất hiện, lập kỷ lục về phát hành trái phiếu doanh nghiệp và các thỏa thuận tín dụng tư nhân lớn nhất trong lịch sử chỉ cách nhau vài tuần.

Mô hình định giá quá cao, nợ tăng mạnh và đầu tư vào công nghệ chưa được chứng minh khiến nhiều chuyên gia lo ngại đây là một bong bóng tài chính. Dù vậy, tiềm năng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư vẫn đủ lớn để nhiều nhà đầu tư tin rằng đà tăng chưa dừng lại.

Câu hỏi đặt ra cho năm tới là: Liệu chúng ta đang ở trong một bong bóng AI? Và nếu có, nó sẽ vỡ vào năm 2026? Dưới đây là quan điểm của các chuyên gia tài chính hàng đầu.

Stephen Yiu, Giám đốc đầu tư, Quỹ Blue Whale Growth Fund

Ông cho rằng không phải bong bóng nào cũng giống nhau. Khác với bong bóng hoa tulip hay viễn thông trước đây, AI đang mang lại giá trị thực tế.

Ví dụ, ChatGPT đạt 800 triệu người dùng chỉ sau ba năm, trong khi Internet mất tới 13 năm để đạt con số tương tự. Nhà đầu tư nên tập trung vào các công ty hạ tầng AI có lợi nhuận ổn định, thay vì chạy theo những doanh nghiệp chi tiêu quá mức cho AI.

Michael Browne, Chiến lược gia toàn cầu, Franklin Templeton Institute

Theo ông Browne, năm 2026 sẽ là thời điểm AI chứng minh giá trị thực. Các doanh nghiệp tiên phong đã ghi nhận lợi ích rõ rệt về hiệu quả vận hành và lợi nhuận, tạo khoảng cách lớn với đối thủ.

Những công ty đi sau đang phải đầu tư mạnh để bắt kịp, trong khi nhóm chậm trễ gần như không còn cơ hội. Đây không phải bong bóng vỡ, mà là giai đoạn xác thực.

Tim Dingemans, Chiến lược gia đầu tư, Omnis Investments

Ông Dingemans cảnh báo sự tăng trưởng quá nóng của cổ phiếu AI tiềm ẩn rủi ro. Việc lợi nhuận tập trung vào một số ít doanh nghiệp, chi phí đầu tư vượt xa dòng tiền và nguy cơ phần cứng lỗi thời trước khi khấu hao hết là những dấu hiệu đáng lo ngại.

Theo ông, nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục, tránh phụ thuộc vào nhóm “Magnificent 7”. “Chúng ta đang ở giai đoạn cuối của cuộc chơi”, ông nói.

Daniel Morris, Giám đốc chiến lược thị trường, BNP Paribas Asset Management

Ông Morris cho rằng hiện chưa tồn tại bong bóng AI, vì vậy không có gì để vỡ. Xét về lợi nhuận và hệ số định giá của chỉ số NASDAQ 100, mối lo ngại lớn nhất là lợi nhuận có thể không tăng đủ để bù đắp cho khoản đầu tư khổng lồ đang được thực hiện.

Tuy nhiên, ông nhận định có nhiều cách để các công ty công nghệ khai thác giá trị từ các mô hình AI, và chi tiêu vốn sẽ không tăng mãi với tốc độ hiện tại. Về định giá, dù đang ở mức cao, hệ số P/E dự phóng có thể giảm nếu chỉ số tăng chậm hơn tốc độ tăng lợi nhuận, điều này vẫn mang lại lợi nhuận hợp lý cho nhà đầu tư.

Ian Lance, Đồng quản lý quỹ, Redwheel và Temple Bar Investment Trust

Theo ông Lance, việc nhận diện bong bóng khá dễ, nhưng dự đoán thời điểm kết thúc lại khó hơn vì phụ thuộc vào tâm lý thị trường. Hiện đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư bắt đầu nghi ngờ khả năng các tập đoàn công nghệ lớn thu hồi vốn từ khoản chi tiêu khổng lồ cho hạ tầng AI.

Một ví dụ là hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của Oracle tăng mạnh, đạt mức tương tự thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu, cho thấy sự thay đổi trong thái độ của giới đầu tư. Đây có thể là tín hiệu báo trước cho sự sụp đổ của bong bóng AI.

Will Nutting, Nhà sáng lập Nutstuff

Ông Nutting nhận định vấn đề lớn nhất của cổ phiếu công nghệ và AI trong năm 2026 không phải là tăng trưởng, mà là sự tập trung quá mức.

Hiện nhóm công nghệ chiếm khoảng một phần ba chỉ số S&P 500, và nếu tính cả các nền tảng liên quan đến AI thì tỷ trọng gần 40%, biến chỉ số này thành một khoản đặt cược khổng lồ vào một lĩnh vực duy nhất.

Chiến lược này hiệu quả khi chi tiêu vốn tăng nhanh, biên lợi nhuận mở rộng và lãi suất thấp che giấu chi phí. Nhưng AI đang dần giống một dự án xây dựng nhà thờ hơn là triển khai phần mềm: hoành tráng, mang tính cách mạng nhưng cực kỳ tốn kém, với thời gian hoàn vốn tính bằng thập kỷ chứ không phải quý.

Khi một nửa thị trường được định giá dựa trên kỳ vọng rằng quá trình này sẽ hoàn tất nhanh chóng, chỉ cần việc xây dựng chậm lại cũng đủ khiến thị trường điều chỉnh.

Theo ông Nutting, năm 2026 có thể không chứng kiến sự sụp đổ hoàn toàn, nhưng chỉ cần AI ngừng “thách thức trọng lực”, thị trường sẽ thất vọng.