Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạ nhiệt

Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang có dấu hiệu chững lại. Ảnh: VGP.

Phát hành giảm tốc, lãi suất bình quân giảm

Theo báo cáo thị trường Trái phiếu tháng 9/2025 do Công ty cổ phần chứng khoán MB vừa công bố, thị trường TPDN trong tháng 9/2025 ghi nhận tổng giá trị phát hành gần 49,6 nghìn tỷ đồng, giảm 17,9% so với tháng 8 và 11,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng thứ hai liên tiếp thị trường ghi nhận tăng trưởng âm so với cùng kỳ.

Nhóm ngân hàng vẫn dẫn đầu về quy mô phát hành với 33,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 68,3% tổng giá trị, song cũng giảm 1% so với tháng trước và giảm mạnh 25,4% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, nhóm bất động sản phát hành hơn 12,9 nghìn tỷ đồng – giảm 41,6% so với tháng trước, nhưng vẫn tăng 61,4% so với cùng kỳ, phản ánh xu hướng thận trọng trở lại sau giai đoạn tăng tốc mạnh hồi giữa năm.

Một số doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn trong tháng gồm: Vingroup (6.000 tỷ đồng, kỳ hạn 24 tháng, lãi suất 11%), bất động sản (BĐS) Trường Minh (5.500 tỷ đồng, kỳ hạn 12 tháng, lãi suất 8,95%), và BĐS Thành Vinh (610 tỷ đồng, kỳ hạn 96 tháng, lãi suất 9,2%).

Việc nhóm BĐS giảm quy mô phát hành, cùng mặt bằng lãi suất khoảng 10%, đã kéo lãi suất TPDN bình quân toàn thị trường từ 7,9% (tháng 8) xuống 7,3% trong tháng 9.

Về phát hành ra công chúng, thị trường ghi nhận 1 đợt duy nhất trong tháng 9, trị giá 499 tỷ đồng, đến từ CTCP Thành Thành Công – Biên Hòa. Tính chung 9 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị TPDN phát hành ra công chúng đạt 48,3 nghìn tỷ đồng, tăng 45% so với cả năm 2024.

Lũy kế từ đầu năm, tổng giá trị TPDN phát hành đạt gần 429,6 nghìn tỷ đồng, tăng 40,7% so với cùng kỳ. Trong đó, nhóm ngân hàng chiếm 71,4% tổng giá trị với 306,5 nghìn tỷ đồng, tăng 39% so với cùng kỳ, lãi suất bình quân 5,8%/năm, kỳ hạn 4,6 năm. Các ngân hàng phát hành mạnh gồm Techcombank (41 nghìn tỷ đồng), ACB (35,1 nghìn tỷ đồng) và OCB (30,1 nghìn tỷ đồng).

Nhóm bất động sản ghi nhận tổng giá trị phát hành hơn 82,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 19,2% toàn thị trường, tăng 56,2% so với cùng kỳ, với lãi suất bình quân 10,4%/năm, kỳ hạn 3,2 năm. Ba doanh nghiệp phát hành lớn nhất từ đầu năm gồm Vingroup (24 nghìn tỷ đồng), Vinhomes (15 nghìn tỷ đồng) và TCO (8 nghìn tỷ đồng).

Mua lại sôi động, áp lực đáo hạn giảm rõ rệt

Hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn trong tháng 9 đạt 38,3 nghìn tỷ đồng, giảm 19% so với tháng trước, nhưng vẫn tăng 81,4% so với cùng kỳ.

Nhóm ngân hàng chiếm 86,7% tổng giá trị mua lại, tương đương 33,2 nghìn tỷ đồng – tăng 85% so với cùng kỳ.

Tính chung 9 tháng, thị trường ghi nhận 237,3 nghìn tỷ đồng trái phiếu được mua lại trước hạn, tăng 63,7%, trong đó nhóm ngân hàng đóng góp 66%, còn nhóm bất động sản chiếm 17,6%, tăng mạnh 179%.

Nhờ hoạt động mua lại và gia hạn kỳ hạn linh hoạt, áp lực đáo hạn trong quý IV/2025 đã giảm đáng kể so với quý III. Ước tính, 27,6 nghìn tỷ đồng TPDN sẽ đáo hạn trong quý IV - giảm 51,7% so với quý trước và 8,7% so với cùng kỳ.

Trong đó, nhóm bất động sản chiếm 67%, tương đương 18,4 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, rủi ro chậm trả vẫn hiện hữu. Tháng 9 ghi nhận 4 mã trái phiếu công bố chậm thanh toán lần đầu, tổng trị giá khoảng 2,8 nghìn tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, giá trị TPDN chậm trả đạt khoảng 65 nghìn tỷ đồng, tương đương 4,9% dư nợ toàn thị trường, trong đó bất động sản chiếm gần 74%.

Thị trường TPDN đang bước vào giai đoạn “hạ nhiệt có kiểm soát”, khi doanh nghiệp và nhà đầu tư đều thận trọng hơn trước chu kỳ đáo hạn lớn. Dù quy mô phát hành chững lại, lãi suất giảm, cấu trúc kỳ hạn hợp lý hơn và tỷ trọng mua lại tăng đang giúp thị trường tiến gần hơn đến trạng thái cân bằng và bền vững.