“Niềm tin của nhà đầu tư không dựa trên những cao ốc hào nhoáng”

Nhà đầu tư không dám để lại 1 USD nếu thiếu hệ thống pháp luật tin cậy

Bà Thủy cho hay, ngày 6/5 vừa qua, Bộ Chính trị đã kết luận một số nội dung của Trung tâm tài chính quốc tế, trong đó giao TAND Tối cao nghiên cứu thành lập tòa chuyên biệt ở Trung tâm tài chính quốc tế.

Theo kết luận này, Bộ Chính trị cho phép áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật Common law (hệ thống pháp luật dựa trên các án lệ, tức là các phán quyết của tòa án trong các vụ án cụ thể) trong việc giải quyết các tranh chấp tại trung tâm này.

“Điều này cho thấy quyết tâm của chúng ta dám nghĩ lớn, dám làm lớn và sẵn sàng hội nhập cùng thế giới”, bà Thủy nói.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội. Ảnh: L.Hiển

Nhận định dự thảo luật chưa kịp thời thể chế hóa nội dung trên, do phải gửi tài liệu đến các đại biểu trước ngày 29/4, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu một số vấn đề.

Đầu tiên, theo bà Thủy, ấp ủ thành lập Trung tâm tài chính quốc tế - một bệ phóng quan trọng cho mục tiêu tăng trưởng lâu dài của Việt Nam đã có từ lâu và đến nay đang trở thành hiện thực.

Trung tâm tài chính quốc tế sẽ thành lập ở TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Phát biểu tại hội nghị của Chính phủ, các chuyên gia quốc tế đều khẳng định sự thành công của một trung tâm tài chính quốc tế là yếu tố then chốt trong việc tạo niềm tin của các nhà đầu tư.

“Niềm tin ấy không dựa trên những cao ốc hào nhoáng mà được hình thành một cách quyết liệt, bền bỉ thông qua thể chế, pháp luật”, theo lời bà Thủy.

Trong lĩnh vực Trung tâm tài chính quốc tế, hệ thống pháp luật hoàn thiện, một hệ thống pháp luật tốt là cam kết vững chắc của quốc gia rằng mọi hoạt động đầu tư sẽ được bảo vệ, mọi tranh chấp sẽ được phán xử một cách công bằng và không ai có quyền can thiệp vào những nguyên tắc đã được định ra trước đó.

“Nếu thiếu một hệ thống pháp luật và thiếu một cơ chế giải quyết tranh chấp đáng tin cậy thì chắc chắn không có một nhà đầu tư nào dám để lại 1 USD cho dù có cam kết miễn thuế 100% hoặc cơ sở hạ tầng có hiện đại đến mấy đi nữa”, bà Thủy nói.

Nhìn ra thế giới, theo bà Thủy, hầu hết các mô hình Trung tâm tài chính quốc tế thành công đều hoạt động dựa trên việc áp dụng hệ thống thông luật Common Law, đây là hệ thống pháp luật dựa trên án lệ, rất uyển chuyển, rất linh hoạt nhưng cũng rất ổn định, đặc biệt là tính minh bạch rất cao.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND). Ảnh: L.Hiển

Dẫn chứng Trung tâm tài chính quốc tế tại Dubai, bà Thủy cho biết, trung tâm này cho phép áp dụng hệ thống thông luật để giải quyết các tranh chấp và trung tâm có các quy tắc giải quyết tranh chấp riêng, có tòa án riêng và tách bạch hoàn toàn với hệ thống luật hồi giáo…

Đây là một trong những yếu tố then chốt khiến cho Trung tâm Dubai trở thành Trung tâm tài chính quốc tế số 1 ở Trung Đông, hiện đang thu hút hàng nghìn doanh nghiệp tài chính, ngân hàng đa quốc gia, theo bà Thủy.

Về nguồn nhân lực giải quyết tranh chấp tại Trung tâm tài chính quốc tế, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh, chất lượng phải rất cao, được đào tạo và được thực hành theo đúng chuẩn mực quốc tế.

Sẽ thành lập tòa án chuyên biệt ở Trung tâm tài chính quốc tế

Từ phân tích trên, bà Thủy kiến nghị, bổ sung thêm tòa chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế, bên cạnh TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh, TAND khu vực.

Song song là bổ sung Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao có thêm nhiệm vụ hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật làm cơ sở cho việc giải quyết các tranh chấp tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Bà Thủy cũng đề nghị bổ sung quy định tiêu chuẩn có tính chất mở và mang tính chất đặc thù. làm cơ sở cho việc tuyển chọn thẩm phán xét xử tại Trung tâm tài chính quốc tế thời gian tới.

Về thẩm quyền của tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, theo bà thủy, Luật Tổ chức TAND không nên quy định quá cụ thể.

“TAND Tối cao trong thời gian tới sớm có một đề án để giải quyết toàn diện vấn đề này. Trong đó giải quyết cụ thể các vấn đề như tổ chức bộ máy bên trong tại tòa chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế, mối quan hệ tố tụng giữa tòa án chuyên biệt với các tòa án khác; việc tuyển chọn nhân lực thẩm phán cho việc xét xử tại Trung tâm này…”, bà Thủy đề nghị.

Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết, sẽ thành lập tòa án chuyên biệt ở Trung tâm tài chính quốc tế. Ảnh: P.Thắng

Giải trình cuối phiên thảo luận, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết cấp có thẩm quyền đã chỉ đạo, giao Đảng ủy TAND Tối cao nghiên cứu, khẩn trương xây dựng đề án liên quan đến việc thành lập tòa án chuyên biệt ở Trung tâm tài chính quốc tế.

“Đây là yêu cầu đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, là vấn đề lớn và rất mới đối với chúng ta”, ông Lê Minh Trí nói.

Theo ông, TAND Tối cao sẽ tiếp thu và thể hiện trong dự thảo luật theo hướng quy định nguyên tắc trong Luật Tổ chức TAND, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập để quy định phạm vi, thẩm quyền theo lãnh thổ của TAND chuyên biệt.

“Chúng tôi sẽ suy nghĩ và tính toán kế hoạch đào tạo thẩm phán có năng lực, có trình độ đáp ứng yêu cầu giải quyết các loại tranh chấp trong Trung tâm tài chính quốc tế”, ông Lê Minh Trí nói thêm và một lần nữa nhấn mạnh đây là vấn đề rất mới nhưng phải khẩn trương thực hiện để trình cấp có thẩm quyền.