Hà Tĩnh phát triển mô hình sinh kế, tạo nền tảng giảm nghèo bền vững
Tập trung đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất nông nghiệp và nâng cao năng lực cho người dân, Hà Tĩnh đã tạo bước chuyển mạnh mẽ trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025. Hàng trăm mô hình sinh kế được hình thành, giúp hàng nghìn hộ có việc làm, thu nhập ổn định và chủ động thoát nghèo.
Đa dạng hóa sinh kế – bệ đỡ giúp hơn 8.600 hộ thoát nghèo
Trong giai đoạn 2021–2025, Hà Tĩnh triển khai đồng bộ các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, trong đó trọng tâm là Dự án 2 – Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo và Tiểu dự án 1 của Dự án 3 – Hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp. Đây là hai hợp phần giữ vai trò then chốt trong việc mở rộng cơ hội sinh kế, tạo việc làm và nâng thu nhập cho các nhóm yếu thế, đặc biệt tại khu vực nông thôn và miền núi.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025. Hàng trăm mô hình sinh kế ở Hà Tĩnh được hình thành, giúp hàng nghìn hộ có việc làm, thu nhập ổn định và chủ động thoát nghèo. Ảnh: Hữu Anh
Từ năm 2021 đến 2024, Hà Tĩnh đã bố trí hơn 93 tỷ đồng để triển khai Dự án 2, trong đó ngân sách Trung ương trên 63 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 5,6 tỷ đồng và gần 24 tỷ đồng huy động từ các nguồn xã hội hóa. Nguồn lực này giúp tỉnh xây dựng 537 mô hình sinh kế, tập trung chủ yếu vào chăn nuôi (lợn, bò, dê, gà, ong…), trồng trọt và mô hình phi nông nghiệp.
Gần 9.100 hộ được hỗ trợ, trong đó trên 8.600 hộ đã có thu nhập ổn định và thoát nghèo bền vững. Đây là kết quả nổi bật thể hiện tính đúng hướng của việc chuyển từ hỗ trợ đơn lẻ sang xây dựng mô hình tổ chức sản xuất, gắn kết hộ dân với tổ hợp tác và hợp tác xã.
Cùng thời gian này, Tiểu dự án 1 thuộc Dự án 3 được triển khai với tổng kinh phí gần 39 tỷ đồng, thực hiện 323 dự án hỗ trợ sản xuất, thu hút gần 3.900 hộ tham gia; riêng hộ nghèo và cận nghèo chiếm gần 2.000 hộ. Các mô hình hỗ trợ chăn nuôi, trồng trọt được tổ chức theo chuỗi giá trị, giúp người dân tiếp cận quy trình kỹ thuật tiên tiến, quản lý vốn và tiêu thụ sản phẩm.
Nhờ sự đồng bộ của các mô hình, đến cuối năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 2,4%, vượt mục tiêu đề ra.
Hình thành mô hình sinh kế theo vùng – phù hợp điều kiện từng địa phương
Một điểm nổi bật trong cách làm của Hà Tĩnh là xây dựng mô hình sinh kế theo đặc trưng từng vùng sinh thái:
Vùng trung du, miền núi: phát triển chăn nuôi bò sinh sản, nuôi ong lấy mật; mô hình vừa mang lại thu nhập, vừa gắn với bảo vệ rừng.
Vùng biển Kỳ Anh: đẩy mạnh nuôi cá lồng trên sông, hồ, đầm phá, hình thành chuỗi sản xuất – tiêu thụ hải sản.
Can Lộc: phát triển vùng cây ăn quả có múi, gắn với du lịch sinh thái, nâng cao giá trị sản phẩm.
Hương Khê, Lộc Hà: phát triển sản phẩm OCOP kết hợp du lịch cộng đồng, tạo công ăn việc làm và bảo tồn văn hóa bản địa.
Khu vực đô thị: hỗ trợ mô hình phi nông nghiệp, kinh doanh dịch vụ, giúp lao động nghèo có sinh kế phù hợp điều kiện mới.
Nuôi cá lồng bè ở huyện Kỳ Anh. Ảnh minh hoạ: Báo Hà Tĩnh
Các mô hình được triển khai theo nguyên tắc “cầm tay chỉ việc”: tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn quản lý sản xuất, theo dõi quá trình nuôi – trồng, kết nối đầu ra. Nhờ đó, hộ nghèo không chỉ có vốn mà còn có kiến thức để phát triển kinh tế một cách chủ động, bền vững.
Các mô hình sinh kế ở Hà Tĩnh không chỉ giúp tăng thu nhập trước mắt mà còn thúc đẩy thay đổi tư duy sản xuất. Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp, nhiều hộ đã chuyển sang kinh tế hàng hóa, liên kết trong chuỗi giá trị, đa dạng hóa nguồn thu. Việc hình thành tổ hợp tác và hợp tác xã tạo điều kiện để người dân tiếp cận thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và tham gia sâu hơn vào các hoạt động kinh tế cộng đồng.
Thực tiễn Hà Tĩnh khẳng định rằng, đa dạng hóa sinh kế và hỗ trợ phát triển sản xuất là con đường căn bản để hộ nghèo tự vươn lên, giảm phụ thuộc, tăng nội lực. Đây cũng là hướng đi bền vững giúp địa phương thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo, đóng góp quan trọng vào chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao.
