Hà Nội thúc đẩy tiêu thụ nông sản trên nền tảng số

Sự thay đổi ấy đang mở ra hướng đi mới, giúp nông sản Hà Nội đến gần hơn với người tiêu dùng, nâng cao giá trị và khẳng định thương hiệu.

Chuyển đổi số, nhịp cầu đưa nông sản tới thị trường

Những năm gần đây, cùng với quá trình xây dựng nông nghiệp xanh, bền vững, ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong tiêu thụ sản phẩm. Thay vì phụ thuộc vào kênh thương lái truyền thống, nhiều hợp tác xã, tổ nhóm nông dân đã biết cách đưa sản phẩm của mình lên không gian mạng, tiếp cận người mua ở mọi nơi.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, toàn thành phố hiện có hơn hàng trăm sản phẩm nông nghiệp, OCOP được giới thiệu, tiêu thụ trên các sàn thương mại điện tử, như Postmart, Voso, Sendo, Shopee, cùng hàng trăm fanpage, tài khoản Facebook, Zalo, TikTok của hợp tác xã và nông dân. Gần 1.300 sản phẩm đã được gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, bảo đảm minh bạch thông tin, tạo niềm tin với người tiêu dùng.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh, chuyển đổi số trong tiêu thụ nông sản không chỉ là xu hướng, mà là yêu cầu tất yếu của nền kinh tế hiện đại. Chúng tôi coi đây là khâu đột phá để nâng cao giá trị nông sản, giúp người sản xuất tiếp cận thị trường nhanh hơn, minh bạch hơn và bền vững hơn”.

Nếu trước kia, hình ảnh quen thuộc của nông dân Hà Nội là gánh hàng ra chợ phiên, thì nay, không ít người đã trở thành “người bán hàng số”. Tại các xã như Tam Hưng, Bình Minh, Hồng Vân, Gia Lâm…, việc livestream giới thiệu nông sản đã trở nên quen thuộc vào mỗi dịp cuối tuần. Giám đốc Hợp tác xã Song Phượng Bùi Văn Nhân chia sẻ: "Trước đây, hợp tác xã phụ thuộc vào thương lái, giá cả bấp bênh. Nay, chỉ cần một chiếc điện thoại, chúng tôi có thể giới thiệu bưởi Diễn, rau hữu cơ, mật ong... tới hàng nghìn người xem. Khách đặt hàng qua mạng, chuyển khoản, chúng tôi giao tận nhà. Doanh thu tăng rõ rệt, có vụ đạt cao hơn 20% so với trước”.

Tại Tam Hưng, nhóm nông dân trồng gạo chất lượng cao hay các sản phẩm làng nghề trong nhà màng đã lập fanpage “Sản phẩm nông sản, làng nghề Tam Hưng”, thường xuyên quay video quá trình chăm sóc cây, thu hoạch, đóng gói. Anh Nguyễn Văn Thắng thành viên nhóm kể: "Ban đầu chúng tôi ngại quay video, nói trước ống kính, nhưng sau được hướng dẫn, thấy rất thú vị. Người mua xem quy trình sản xuất trực tiếp, tin tưởng hơn. Nhờ vậy, hàng hoá được quảng bá và đặt hàng nhiều hơn, cũng nhiều đơn hàng lớn được đặt".

Hỗ trợ nông dân số hóa từ gốc đến ngọn

Để tạo nền tảng đồng bộ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã phối hợp với các sàn thương mại điện tử, bưu điện thành phố, ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ tổ chức chuỗi tập huấn kỹ năng số cho hợp tác xã, tổ nhóm sản xuất. Hàng nghìn lượt nông dân đã được hướng dẫn thực hành, như: Quay video, viết nội dung quảng bá, mở gian hàng, xử lý đơn hàng trực tuyến và sử dụng mã truy xuất.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tạ Văn Tường cho biết, điều quan trọng là giúp người dân thay đổi tư duy, từ “bán cái mình có” sang “bán cái thị trường cần”. Công nghệ số chỉ là công cụ, cái gốc vẫn là cách làm chủ động, chuyên nghiệp và biết kể câu chuyện của sản phẩm mình”.

Đặc biệt, mới đây Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng đã ký ban hành Kế hoạch số 256/KH-UBND triển khai chương trình “Gian hàng số - nâng tầm thương nhân Thủ đô” thúc đẩy tăng trưởng tỷ trọng kinh tế số trong GRDP của thành phố Hà Nội. Chương trình đặt ra một số mục tiêu trong năm 2025, thí điểm chương trình “Gian hàng số - nâng tầm thương nhân Thủ đô” và hình thành “Gian hàng sản phẩm Thủ đô Hà Nội” trên sàn thương mại điện tử Shopee. Theo đó, sẽ lựa chọn các sản phẩm OCOP và các sản phẩm có thế mạnh khác của thành phố Hà Nội được đưa lên “Gian hàng sản phẩm Thủ đô Hà Nội”.

Hà Nội phấn đấu hơn 60% sản phẩm thuộc mỗi nhóm sản phẩm OCOP của Hà Nội (không bao gồm các sản phẩm nông, thủy sản tươi sống và sơ chế thuộc nhóm thực phẩm) được đưa lên “Gian hàng sản phẩm Thủ đô Hà Nội”. 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia “Gian hàng sản phẩm Thủ đô Hà Nội” ứng dụng các giải pháp công nghệ số trong hoạt động kinh doanh (chữ ký số, hợp đồng điện tử, hóa đơn điện tử, truy xuất nguồn gốc sản phẩm).

Có thể thấy, việc ứng dụng công nghệ số đã mang đến nhiều lợi ích thiết thực. Nông sản được tiêu thụ nhanh hơn, không phụ thuộc vào mùa vụ; chi phí trung gian giảm; người tiêu dùng dễ dàng kiểm chứng chất lượng. Đặc biệt, các sản phẩm có chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, OCOP được ưu tiên trên các sàn điện tử, tạo lợi thế cạnh tranh.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tạ Văn Tường cho rằng, cái được lớn nhất là hình thành thói quen tiêu thụ văn minh. Người dân thành phố có thể ngồi ở nhà vẫn mua được đặc sản chính gốc từ các xã ngoại thành. Người nông dân thì bán được hàng nhanh, minh bạch, giảm rủi ro. Đây là bước tiến quan trọng để Hà Nội tiến tới nền nông nghiệp số toàn diện”.

Theo thống kê của các doanh nghiệp, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp, trung bình hằng năm doanh thu từ kênh trực tuyến của các sản phẩm nông nghiệp Hà Nội đạt tới hàng tỷ đồng, tăng rất nhiều so với trước kia. Một số hợp tác xã đã có doanh thu online chiếm 50-60% tổng doanh số.

Tuy nhiên, việc đưa nông sản lên môi trường số vẫn còn những khó khăn. Một số hợp tác xã nhỏ chưa có nhân lực am hiểu công nghệ; kỹ năng truyền thông số còn hạn chế; chi phí vận chuyển, kho lạnh, đóng gói sản phẩm tươi sống vẫn cao. Đặc biệt, khâu liên kết logistics giữa vùng sản xuất với sàn thương mại điện tử chưa thật sự đồng bộ.

Để tháo gỡ những khó khăn, thành phố đã ban hành chính chính sách hỗ trợ thúc đẩy sản xuất, theo đó thành phố sẽ xây dựng các trung tâm logistics nông sản, kho bảo quản lạnh, trạm trung chuyển, kết nối dữ liệu với các sàn thương mại điện tử và hệ thống thanh toán điện tử. Đồng thời, mở rộng chương trình hỗ trợ hạ tầng số cho hợp tác xã, cung cấp gói tài khoản bán hàng, phần mềm quản lý đơn hàng và bộ nhận diện thương hiệu điện tử.

“Chúng tôi xác định chuyển đổi số không phải phong trào ngắn hạn, mà là quá trình lâu dài. Mỗi hợp tác xã, mỗi xã nông thôn mới nâng cao phải trở thành một “điểm sáng số”, vừa sản xuất sạch, vừa tiêu thụ thông minh”, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tạ Văn Tường nói.