Lào Cai: Khi công nghệ chạm ngõ từng thôn, bản
Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai đang triển khai nhiều mô hình cụ thể, thiết thực, đưa công nghệ số đến tận khu dân cư. Trong đó, nổi bật là việc thành lập “Tổ công nghệ số” tại Ban công tác Mặt trận các thôn, tổ dân phố và vận hành mô hình Zalo OA “Mặt trận Lào Cai: Thông tin tuyên truyền và Lắng nghe Dân nói” - hai kênh kết nối quan trọng giúp người dân tiếp cận, sử dụng công nghệ một cách gần gũi, hiệu quả.
Một buổi tập huấn công nghệ số của MTTQ tỉnh Lào Cai. Ảnh: Mai Hiên
MTTQ Lào Cai đưa công nghệ đến từng nhà
Mô hình “Tổ công nghệ số” được thành lập từ các Ban công tác Mặt trận ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai gồm tối thiểu 5 thành viên, là những người có hiểu biết, kỹ năng về công nghệ thông tin – như đoàn viên thanh niên, giáo viên, cán bộ hưu trí, sinh viên – hoạt động dưới sự chỉ đạo của Ban công tác Mặt trận.
Tính đến nay, toàn tỉnh duy trì hơn 3.000 tổ công nghệ số cộng đồng với gần 20.000 thành viên, đã hỗ trợ được hàng nghìn hộ dân cài đặt, sử dụng các nền tảng thiết yếu. Các “Tổ công nghệ số” sẽ “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người”, hỗ trợ người dân cài đặt, sử dụng các ứng dụng số phổ biến, như Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công của tỉnh, ứng dụng định danh điện tử VNeID, các nền tảng thanh toán không dùng tiền mặt, Zalo OA “Sổ tay lắng nghe dân nói”. Song song, tổ cũng tổ chức hướng dẫn kỹ năng số cơ bản, từ việc nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán điện tử, đến cách livestream quảng bá nông sản địa phương...
Bà Lù Thị Chía, người dân xã Bắc Hà chia sẻ: “Trước kia muốn hỏi thủ tục đất đai hay chính sách hỗ trợ phải lên tỉnh, giờ chỉ cần vào Zalo của Mặt trận, gửi tin nhắn là có cán bộ trả lời ngay. Tôi thấy tiện hơn, tiết kiệm thời gian và đỡ phải đi lại. Cán bộ xã và Tổ công nghệ số đến tận nhà giúp cài ứng dụng, nên chúng tôi rất vui”.
Còn ông Nguyễn Văn Bình, tiểu thương ở Chợ Cốc Lếu (TP Lào Cai) cho biết: “Từ khi được Tổ công nghệ số hướng dẫn thanh toán qua QR, việc mua bán thuận lợi hơn rất nhiều. Khách hàng cùng thích thì không cần phải mang tiền mặt, còn tôi quản lý được thu chi rõ ràng hơn”.
Thành viên Tổ công nghệ số các địa phương tích cực hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số. Ảnh: Thu Hạnh
Ông Minh Quân, Bí thư Chi bộ thôn 1 Nhai Tẻn, xã Bảo Hà, cho biết: “Bà con trong thôn đều là đồng bào dân tộc thiểu số nên kỹ năng công nghệ còn hạn chế. Tuy vậy, nhờ chính quyền xã phối hợp chặt chẽ, nhiều khó khăn đã được tháo gỡ. Chúng tôi tích cực học hỏi, nhờ xã hỗ trợ để tuyên truyền hiệu quả hơn. Ngay cả các cụ lớn tuổi cũng chủ động hỏi con cháu hoặc nhờ cán bộ hướng dẫn để làm quen với dịch vụ số.”
Bên cạnh đó, MTTQ tỉnh Lào Cai còn triển khai Zalo OA “Mặt trận Lào Cai: Thông tin tuyên truyền và Lắng nghe dân nói” – kênh thông tin tương tác trực tuyến giữa Mặt trận và người dân.
Để phát huy hiệu quả, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã yêu cầu MTTQ các xã, phường tăng cường tuyên truyền, chia sẻ đường link Zalo OA đến từng hộ dân thông qua các nhóm Zalo thôn, tổ dân phố; đồng thời thành lập nhóm Zalo cấp xã do Mặt trận chủ trì, kết nối với các Trưởng ban công tác Mặt trận, đoàn thể, người uy tín, cộng tác viên dư luận xã hội và đại diện hộ gia đình.
Các nhóm này hoạt động theo quy chế thống nhất, có người phụ trách nội dung, đảm bảo cung cấp thông tin chính thống, minh bạch và kịp thời nắm bắt tình hình Nhân dân. Báo cáo định kỳ hằng tuần, tháng, quý, năm được gửi về Ủy ban MTTQ tỉnh qua Zalo OA “Mặt trận Lào Cai” hoặc qua Ban Dân chủ – Giám sát và Phản biện xã hội.
Quang cảnh buổi tập huấn công nghệ số của MTTQ tỉnh Lào Cai. Ảnh: Mai Hiên
Từ chuyển đổi số đến đổi mới cách làm dân vận
Chuyển đổi số trong Mặt trận không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là đổi mới phương thức dân vận trong thời đại số.
Từ thực tế triển khai, nhiều xã, phường tại Lào Cai đã bước đầu hình thành các “vùng chuyển đổi số cộng đồng”: Người dân chủ động thanh toán điện tử, đăng ký dịch vụ công trực tuyến, quảng bá sản phẩm địa phương qua mạng xã hội. Ở vùng cao, những buổi hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh của “Tổ công nghệ số” đã trở thành sinh hoạt cộng đồng sôi nổi, giúp bà con làm quen với công nghệ bằng những việc nhỏ nhất – như cách chụp ảnh, quét mã QR, đăng ký tiêm chủng hay nhận hỗ trợ an sinh.
Chị Mai Hiên, thành viên Tổ Công nghệ số của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai chia sẻ: “Sự ra đời của trang Zalo OA “Mặt trận Lào Cai Thông tin tuyên truyền và Lắng nghe dân nói” đã tạo bước đổi mới mạnh mẽ trong công tác tuyên truyền, vận động và giám sát của MTTQ các cấp. Trang này không chỉ cung cấp thông tin nhanh chóng, chính thống kịp thời về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hoạt động của MTTQ và các tổ chức thành viên đến Nhân dân mà còn mở ra kênh phản hồi trực tiếp từ người dân. Qua đó, MTTQ tỉnh kịp thời nắm bắt tâm tư, dư luận xã hội, tổng hợp kiến nghị gửi tới cấp có thẩm quyền, đồng thời cải tiến quy trình xử lý phản ánh và tăng cường giám sát cộng đồng”.
Trung bình mỗi ngày, hàng trăm lượt tương tác được ghi nhận, minh chứng cho sự quan tâm, tin tưởng của Nhân dân vào kênh thông tin số mới mẻ này.
Tổ công nghệ số Cơ quan MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai hướng dẫn cán bộ, công chức trong cơ quan sử dụng trang Zalo OA . Ảnh: Mai Hiên
Hướng tới mục tiêu 100% Ban công tác Mặt trận có “Tổ công nghệ số”
Ông Trần Xuân Thảo, Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo chuyển đổi số xã Bảo Nhai, cho biết: "Chuyển đổi số ở cơ sở không phải khẩu hiệu hay phong trào, mà là nhiệm vụ chính trị lâu dài. Mục tiêu của chúng tôi là từng cán bộ, đảng viên phải thành thạo công nghệ, từng người dân phải được hưởng lợi từ môi trường số."
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu đến hết năm 2026, toàn tỉnh sẽ có 100% Ban công tác Mặt trận các thôn, tổ dân phố thành lập “Tổ công nghệ số”, hướng dẫn ít nhất 50% hộ gia đình tiếp cận nền tảng số cơ bản; đến năm 2030, đạt 100% hộ gia đình có kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không tiền mặt.
Trao đổi với Báo Thanh tra, bà Nguyễn Thị Bích Nhiệm, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai, khẳng định: “Chuyển đổi số không chỉ là việc ứng dụng công nghệ, mà là sự thay đổi về nhận thức, thói quen và cách làm của cả hệ thống chính trị và người dân. Với Mặt trận, đây còn là hành trình lan tỏa tinh thần “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” trong môi trường số. Khi người dân hiểu, tin và tham gia, chuyển đổi số mới thực sự trở thành sức mạnh cộng đồng".
Bà cho biết thêm, bên cạnh việc thành lập các “Tổ công nghệ số”, Mặt trận còn chú trọng đào tạo kỹ năng số cho cán bộ cơ sở, bảo đảm “cán bộ thông – dân mới tường”.
Cùng với đó, MTTQ tiếp tục mở rộng các kênh tương tác trực tuyến, tăng cường giám sát, phản biện xã hội trong lĩnh vực chuyển đổi số, kịp thời đề xuất giải pháp tháo gỡ những khó khăn phát sinh từ thực tiễn.
Với cách làm sáng tạo, sát thực tế, Mặt trận Lào Cai đang chứng minh rằng chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi bắt đầu từ cộng đồng dân cư, từ những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa lớn – giúp người dân tự tin bước vào thời đại số, cùng góp phần xây dựng Lào Cai ngày càng phát triển, văn minh và hiện đại.
Bà Nguyễn Thị Bích Nhiệm, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai hướng dẫn người dân xã Cốc San mua hàng thanh toán bằng mã QR. Ảnh: MH