Đề xuất Google, Facebook, TikTok... phải trả phí bản quyền khi sử dụng tác phẩm báo chí

Báo cáo một số vấn đề lớn trong tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội (cơ quan thẩm tra) cho biết, một số ý kiến đề nghị cần có biện pháp ràng buộc pháp lý để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới (như Google, Facebook, TikTok...) phải trả phí bản quyền và chia sẻ doanh thu với cơ quan báo chí Việt Nam.

Các đại biểu Quốc cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội trong việc ngăn chặn, xử lý thông tin xấu độc, tin giả, tin sai lệch trên nền tảng của mình.

Đồng thời, có ý kiến đề nghị việc bảo vệ bản quyền báo chí trên không gian mạng cần được quy định cụ thể hơn tránh tình trạng sao chép trái phép, tràn lan trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng lớn đến quyền tác giả và tính minh bạch thông tin.

Tiếp thu ý kiến này, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết để bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan, dự thảo luật đã bổ sung khoản 2 Điều 39, theo đó quy định: cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí theo quy định pháp luật.

Còn thông tin do các nền tảng xuyên biên giới đăng tải, theo cơ quan thẩm tra, “không thuộc phạm vi điều chỉnh” của dự thảo Luật Báo chí sửa đổi. Việc xử lý các thông tin này được quy định tại Nghị định số 147 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Theo đó nền tảng xuyên biên giới phải gỡ bỏ thông tin vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi có yêu cầu của cơ quan Việt Nam.

Liên quan chính sách của Nhà nước về phát triển báo chí, một số ý kiến cho rằng cần có chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích và cho việc đầu tư công nghệ số trong hoạt động báo chí hiện đại.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban và cơ quan chủ trì soạn thảo đã chỉnh lý dự thảo luật theo hướng bổ sung quy định Nhà nước có chính sách ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật.

Ưu đãi về thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, theo đó, báo chí được hưởng mức thuế suất là 10%. Trước đây, chỉ có báo chí in được hưởng mức thuế suất là 10%, các loại hình báo chí khác phải chịu mức thuế suất là 20%.

Về hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích, dự thảo luật quy định Nhà nước có chính sách giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa…

Góp ý thêm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị các cơ quan tập trung tiếp thu, giải trình nhiều chính sách liên quan cơ chế chính sách phát triển báo chí; quản lý báo chí trên không gian mạng; định nghĩa và địa vị pháp lý của nhà báo…

Ông nêu rõ, Luật Báo chí sửa đổi lần này trên tinh thần thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp. "Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng phải sắp xếp đội ngũ các đơn vị báo chí", Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất sửa đổi quy định về hỗ trợ báo chí, ưu đãi về thuế cho báo chí theo hướng các loại hình báo chí được hưởng mức thuế suất chung là 10%.

Để đảm bảo quyền tác giả, Chủ tịch Quốc hội tán thành dự thảo luật bổ sung quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm của báo chí phải thỏa thuận với báo chí theo quy định của pháp luật.

Theo chương trình nghị, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Báo chí (sửa đổi) tại kỳ họp 10 đang diễn ra.