Tạo sinh kế giảm nghèo bền vững ở xã đảo Minh Châu

Những “lần đầu tiên” đầy ý nghĩa

Trước đây, xã đảo Minh Châu - vùng đất bãi nằm tách biệt giữa sông Hồng, cách trung tâm Thủ đô hơn 60km, giao thông đi lại chưa thuận lợi, chủ yếu đi phà qua sông, đời sống của một bộ phận người dân còn nhiều khó khăn. Nhưng những năm gần đây, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy xã Minh Châu, sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể, Minh Châu đã “thay da, đổi thịt”. Đặc biệt, kể từ khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức thực hiện, người dân Minh Châu càng cảm nhận rõ nét hơn những đổi thay ở mảnh đất nơi mình sinh sống.

Ấn tượng đầu tiên không thể không nhắc tới là những nỗ lực của địa phương trong việc huy động mọi nguồn lực để đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng như trường học, trạm y tế, khu thể thao - vui chơi ngoài trời, hệ thống nước sạch… và đặc biệt là hạ tầng giao thông.

Các con ngõ được đổ bê tông, các tuyến đường được chỉnh trang, trồng thêm cây xanh, vẽ thêm nhiều tranh tường tạo cảnh quan đẹp mắt. Đặc biệt, ngày 1-10-2025, tròn 3 tháng kể từ khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động, tuyến buýt Minh Châu - Nhổn dài gần 60km đã chính thức lăn bánh, góp phần kết nối xã đảo Minh Châu với các xã, phường nội thành Hà Nội.

Với người dân xã đảo Minh Châu, đặc biệt là người cao tuổi, đây là lần đầu tiên được tiếp cận chính sách miễn phí xe buýt dành cho người cao tuổi. Từ chuyến xe kết nối ấy, nhiều ông bà, cô bác ở Minh Châu lần đầu tiên có cơ hội tham quan các di tích lịch sử ở nội thành Hà Nội một cách nhanh chóng, thuận lợi, được trải nghiệm hệ thống giao thông công cộng hiện đại của Thủ đô như xe buýt nhanh BRT, tàu điện trên cao. Tuyến xe buýt đã không chỉ giúp rút ngắn khoảng cách địa lý của xã đảo với đất liền, tạo cơ hội cho người dân Minh Châu đi học, đi làm, đi khám bệnh được thuận lợi, mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch cho địa phương, giúp người dân nơi đây có thêm sinh kế, đảm bảo thu nhập, nâng cao đời sống.

Xác định chăm sóc sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, Trạm Y tế xã Minh Châu cũng được đầu tư nâng cấp với dãy nhà làm việc mới gồm 3 tầng với 20 phòng chức năng, đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh hiện đại. Ngày 19-7-2025, người dân Minh Châu đầy phấn khởi khi xã triển khai khám sức khỏe miễn phí cho toàn dân, đồng thời xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử, góp phần thực hiện chuyển đổi số và xây dựng xã thông minh. Hơn 6.600 người dân xã Minh Châu được chia thành 5 đợt khám, trong đó những đợt khám đầu ưu tiên người cao tuổi, người có công, người khuyết tật, hộ gia đình khó khăn và trẻ em dưới 12 tuổi. Người dân Minh Châu xúc động lắm, vì trước đây đường xa, đi lại khó khăn, nhiều người chưa từng khám sức khỏe bao giờ.

“Nay được tạo điều kiện bác sĩ về tận nơi khám bệnh, chúng tôi rất vui mừng và vô cùng trân trọng”, ông Nguyễn Chí Sáo (khu 3, xã Minh Châu) xúc động chia sẻ.

Dịp Tết Độc lập, người dân Minh Châu lại có cơ hội “khoe” với bè bạn một cách đầy tự hào và hạnh phúc về xã đảo thân thương. Không chỉ tổ chức nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ với sự tham gia của các nghệ sĩ nổi tiếng, “Bữa cơm đoàn kết” đã trở thành ngày hội tuyệt vời khi lần đầu tiên 400 mâm cỗ được tổ chức tại tất cả các khu dân cư với hơn 1.400 người tham gia, mỗi gia đình có ít nhất một đại diện, mang lại không khí vui mừng, phấn khởi, gắn kết tình làng nghĩa xóm.

Sắp tới đây, dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, lần đầu tiên pháo hoa chào đón giao thừa sẽ rực sáng trên bầu trời xã đảo, người dân Minh Châu đang rất háo hức mong đợi sự kiện này.

Không để ai bị bỏ lại phía sau

Những chương trình đầy ý nghĩa mà xã Minh Châu đã và đang mang đến cho người dân là minh chứng cho hiệu quả điều hành và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị địa phương. Ông Nguyễn Danh Chương, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Minh Châu cho biết: “Với phương châm lấy sức dân để chăm lo cho đời sống nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Việt Nam xã đã chủ trì phối hợp vận động nhân dân đóng góp nguồn lực, hiến đất, xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, phát triển kinh tế, giảm nghèo. Tính đến cuối năm 2024, xã đã không còn hộ nghèo”.

Theo ông Nguyễn Danh Chương, năm 2025 là năm thực hiện Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Minh Châu đã bám sát sự hướng dẫn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội và sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy xã Minh Châu, phối hợp chặt chẽ với chính quyền và các tổ chức thành viên thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Xã đã thực hiện tốt công tác chăm lo cho các hộ gia đình chính sách, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn, người cao tuổi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như tặng các suất quà nhân dịp Tết Nguyên đán, Tết Trung thu; lập danh sách hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đề nghị MTTQ thành phố hỗ trợ xây nhà; tặng quà cho các đối tượng thương bệnh binh, thân nhân gia đình liệt sĩ và tổ chức Lễ dâng hương, thắp nến tri ân ngày 27-7; tặng quà cho trẻ em khó khăn, phụ nữ khuyết tật; trao quà cho cán bộ, hội viên, đoàn viên thanh niên tiêu biểu có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; tuyên truyền vận động các tập thể, cá nhân ủng hộ gia đình ông, bà Hoàng Thị Luân ở đơn vị khu 5 mắc bệnh hiểm nghèo; hỗ trợ bò sinh sản cho các hộ khó khăn… Đồng thời, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã luôn tổ chức giám sát việc chi trả chế độ chính sách trợ cấp xã hội, đảm bảo chi trả đúng đối tượng, không sai sót, nhầm lẫn.

Không dừng lại ở hỗ trợ trực tiếp, chính quyền xã Minh Châu xác định rõ chăm lo an sinh xã hội phải gắn với tạo sinh kế bền vững cho người dân, hướng tới mục tiêu lâu dài: giảm nghèo bền vững, đảm bảo điều kiện sống tốt hơn cho mọi người dân và thu hẹp khoảng cách phát triển với các vùng khác trong thành phố. Bởi thế, các phong trào như “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, “Cựu chiến binh giúp nhau giảm nghèo, làm kinh tế giỏi”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp", “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, các mô hình như “nuôi lợn nhựa tiết kiệm”, “biến rác thành tiền”, các lớp tập huấn chăn nuôi, trồng rau an toàn… được phát triển mạnh, qua đó hỗ trợ 15 hộ thoát cận nghèo, giới thiệu việc làm cho 80 lao động, trong đó có 70 lao động nữ.

Hoạt động ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội được duy trì hiệu quả, qua đó giúp các hội viên vay vốn ưu đãi, phát triển kinh tế. Thông qua các chương trình vay vốn, các buổi tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống. Giờ đây, toàn xã Minh Châu có 27 hộ khá giàu (12,1%), 190 hộ trung bình (85,5%), 19 hộ cận nghèo (1,5%), không còn hộ nghèo. Các mô hình tiêu biểu mang lại hiệu quả kinh tế cao tại xã Minh Châu có thể kể đến như sản xuất vật liệu xây dựng, chăn nuôi bò sữa, bò sinh sản, chăn nuôi lợn, nuôi giun trùn quế, trang trại rau hữu cơ.

Vị trí địa lý, thổ nhưỡng, khí hậu là những điều kiện thuận lợi giúp Minh Châu đã và đang phát triển kinh tế nông nghiệp. "Phát huy lợi thế có sẵn của địa phương, song song với việc chú trọng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, bảo đảm môi trường, xã Minh Châu đang hướng tới xây dựng các mô hình trải nghiệm nông nghiệp và nghề truyền thống, du lịch đường sông, du lịch sinh thái và văn hóa cộng đồng, phát huy các giá trị văn hóa bản địa và ẩm thực và nông sản địa phương, qua đó tạo thêm công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân, đặc biệt là lao động trẻ”, ông Nguyễn Chanh Dương cho hay. Đây là những cánh cửa mở ra hướng phát triển mới cho xã đảo Minh Châu, góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân nơi đây.