Những nhà giáo biến nhiếp ảnh thành nghệ thuật giảng dạy

Kho ảnh sống cho lịch sử địa phương

Trong hành trình tác nghiệp tại các lễ hội, cung đường và vẻ đẹp bình dị của miền Tây, chúng tôi bắt gặp không ít người đam mê “săn ảnh”. Đặc biệt, trong số đó có những nhà giáo, họ không chỉ “săn ảnh” nghệ thuật mà còn “săn kiến thức” và tư liệu sống động để mang về bục giảng.

Với những nhà giáo này, chiếc máy ảnh đã trở thành người bạn đồng hành trong hành trình khám phá, làm giàu thêm vốn sống và tư liệu giảng dạy. Từ vẻ đẹp thiên nhiên, công trình cổ kính đến các lễ hội văn hóa độc đáo tại miền Tây, tất cả đều được ghi lại một cách chân thực.

Thầy Nguyễn Thượng Toàn, giáo viên môn Lịch sử, Trường THPT Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Châu Thành, Đồng Tháp), là người đã tìm thấy niềm vui và cái đẹp qua ống kính khoảng 4 năm trở lại đây. Với thầy Toàn, nhiếp ảnh là cầu nối sinh động đưa môn Lịch sử đến gần hơn với học trò.

Đặc biệt, trong việc dạy Lịch sử địa phương, những bức ảnh do chính thầy chụp đã trở thành tài liệu minh họa chân thực, được trình chiếu qua PowerPoint.

“Khi giảng dạy chương trình Lịch sử địa phương, ví dụ như tỉnh Tiền Giang (nay là tỉnh Đồng Tháp), tôi sẽ lấy ngay những bức ảnh đẹp về di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh của địa phương đó mà mình tự tay chụp để minh họa. Học trò rất thích thú khi được xem những hình ảnh này”, thầy Toàn chia sẻ.

Thầy Toàn thường sử dụng đa dạng hình ảnh như: Lễ giỗ Anh hùng dân tộc Trương Định, Lăng Hoàng Gia, Khu mộ và nhà thờ Đức Quốc công Phạm Đăng Hưng, Nhà cổ ở Đông Hòa Hiệp… để giới thiệu, minh họa rõ nét cho học sinh, đặc biệt trong chủ đề Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa ở tỉnh Tiền Giang (Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Tiền Giang).

Nhiều em học sinh thừa nhận, sự kết hợp này giúp các em có cái nhìn trực quan, sinh động, và cảm thấy thầy giáo như một “nhân vật sống” liên quan trực tiếp đến nội dung bức ảnh. Điều này không chỉ làm bài giảng thêm cuốn hút mà còn tăng sự hào hứng học tập của các em.

Không chỉ về Lịch sử địa phương, hình ảnh do thầy Toàn chụp còn được sử dụng minh họa trong chủ đề Địa lí các ngành Kinh tế tỉnh Tiền Giang (Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Tiền Giang) về “Cảng du thuyền Mỹ Tho”. Qua đó, học sinh có thể thấy rõ những ngành dịch vụ đang được tập trung phát triển tại địa phương.

Thầy Toàn nhấn mạnh, trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, phần Giáo dục địa phương (đặc biệt các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí) rất cần những hình ảnh chân thực, và việc dạy bằng hình ảnh địa phương tự chụp đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

“Hóa giải” sự khô khan bằng cảm xúc thực tế

Nếu thầy Toàn dùng hình ảnh để minh họa lịch sử, thì thầy Lê Thanh Trung, giáo viên Trường THPT Trần Hưng Đạo (Mỹ Tho, Đồng Tháp), lại dùng nhiếp ảnh để “hóa giải” sự khô khan của các số liệu và công thức.

Thầy Trung nhận thấy, việc đưa các điều kiện thực tế và cảm xúc vào bài giảng là vô cùng cần thiết. Chính đam mê nhiếp ảnh đã trở thành công cụ hỗ trợ việc giảng dạy của thầy.

“Thông qua những hình ảnh mình tự tay chụp về vẻ đẹp quê hương, di tích lịch sử, mình có rất nhiều cảm xúc chân thực. Mình đưa những hình ảnh này vào bài giảng, gắn với các điều kiện thực tế và ví dụ cụ thể, thì bài học sẽ hay hơn, thực tế hơn”, thầy Trung nhận định.

Thầy Trung cũng tin rằng, những gì thầy kể và dẫn chứng đều được phản chiếu từ chính ống kính của mình, sẽ tạo nên sự chân thực và thuyết phục hơn hẳn việc trích dẫn từ nguồn khác. Đối với thầy, bên cạnh các số liệu, công thức, tất cả những nội dung được đưa vào giảng dạy đều phải lồng ghép những yếu tố giáo dục học sinh.

Để cân bằng giữa việc dạy học và đam mê, cả thầy Trung và thầy Toàn đều sắp xếp thời gian đi chụp ảnh vào các ngày cuối tuần không có tiết dạy (thứ Bảy, Chủ Nhật), thường tập trung vào các sự kiện mang tính văn hóa và cộng đồng cao tại miền Tây.

Qua hành trình “săn ảnh” này, các thầy giáo đã chứng minh rằng, đam mê cá nhân hoàn toàn có thể trở thành công cụ sư phạm hiệu quả, giúp bài giảng trở nên chân thực, sinh động và làm phong phú thêm tâm hồn, kiến thức cho các thế hệ học trò.