Vở diễn về chiến tranh cách mạng đậm chất chèo

Ở miền Bắc, bà Lành góa chồng, một mình tần tảo nuôi con trai duy nhất là Quân khôn lớn. Khi quê hương chìm trong bom đạn, chứng kiến cảnh em nhỏ bị giặc giết hại, Quân quyết tâm lên đường nhập ngũ. Mặc dù đau lòng, bà Lành vẫn gạt nước mắt tiễn con đi, trao cho con chiếc áo kỷ vật của người cha liệt sĩ, gửi gắm trong đó niềm tin và lòng tự hào của người mẹ Việt Nam.

Tại chiến trường Quảng Nam, Quân cùng đồng đội được mẹ Tơ cưu mang, nuôi giấu. Dù tuổi cao, sức yếu, mẹ Tơ vẫn sẵn sàng hy sinh, chịu tra tấn dã man mà không khai nửa lời, giữ trọn nghĩa tình với cách mạng và các chiến sĩ Lam Sơn (trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Thanh Hóa đã thành lập tiểu đoàn đặc công Lam Sơn chi viện cho tỉnh Quảng Nam).

Hình ảnh hai người mẹ-một ở hậu phương, một nơi tuyến lửa-hòa quyện thành biểu tượng thiêng liêng của lòng yêu nước, đức hy sinh và sức mạnh tinh thần Việt Nam trong chiến tranh. Vở diễn khép lại trong niềm tin chiến thắng và khát vọng hòa bình, khi tiếng hát của mẹ, của người yêu, của quê hương vang lên như khúc ca bất tử về tình mẹ Việt Nam, tình người Việt Nam và tình yêu Tổ quốc.

Vở diễn có sự tham gia của các nghệ sĩ: Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Trương Thị Hiền, NSƯT Trịnh Đình Dũng, NSƯT Trịnh Văn Vĩnh, diễn viên Phạm Văn Hóa (Nhật Hóa), Trịnh Tuyết Anh, Hoàng Văn Duy, Trương Văn Phong... Là thế hệ sinh ra và lớn lên trong thời bình, nhưng đảm nhận vai diễn về đề tài chiến tranh, các nghệ sĩ đã không ngừng tìm tòi, nhập tâm để truyền tải chân thực tinh thần và cảm xúc của nhân vật. Cùng với đó, sự sáng tạo và nhiệt huyết của tác giả kịch bản, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Nguyễn Ngọc Quyền; đạo diễn, NSND Trương Hải Thọ và toàn bộ ê kíp đã góp phần làm nên một vở chèo xúc động.

Khi màn nhung khép lại vở diễn trong Liên hoan chèo toàn quốc 2025, nhiều khán giả vẫn chưa muốn rời ghế. Những tràng pháo tay vang lên không dứt, những bó hoa tươi thắm trao tay nghệ sĩ, câu chuyện của “Hai người mẹ” đã chạm đến trái tim khán giả, như một nốt trầm sâu lắng, đầy nhân văn trong dòng chảy sân khấu chèo hôm nay.

Soạn giả Mai Văn Lạng tấm tắc: “Kịch bản chuyển thể ngọt ngào, lời thơ biền ngẫu, các làn điệu vần nối vần rất chèo. Đạo diễn Trương Hải Thọ không dùng mỹ thuật lớn bục bệ, những cây dừa, cây thông nhẹ nhàng mà tạo nên một vở diễn đẹp, trữ tình. Các nghệ sĩ, diễn viên hát hay, diễn rất có nghề, dung dị, không lên gân đao to búa lớn mà tạo ấn tượng trong lòng khán giả. Qua vở diễn, tôi càng thấy yêu và tự hào về chèo hơn!”.

Đạo diễn, NSND Trương Hải Thọ cho biết: “Dù có nhiều đổi thay trong quan điểm nghệ thuật và phương thức thể hiện, đề tài lịch sử, dã sử hay hiện đại, đối với tôi, nghệ thuật chèo là một loại hình sân khấu dân tộc đặc sắc, phản ánh sâu sắc tâm hồn, tính cách và khát vọng về chân-thiện-mỹ của con người Việt Nam. Vì thế, tôi vẫn tuân thủ cách cha ông ta từng làm, đó là chú tâm vào xây dựng tích trò, xây dựng tính cách nhân vật mang dáng dấp của 5 nhân vật mẫu trong chèo truyền thống: Đào, kép, lão, mụ và hề. Các nhân vật này tạo nên một hệ thống mô hình cơ bản, đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng thế giới nhân vật phong phú và sống động cho nghệ thuật chèo, đồng thời thể hiện quan điểm thẩm mỹ và trình thức chèo hiện đại trên nền tảng truyền thống-là chất trữ tình kết hợp bi ai mang hơi thở cuộc sống đương đại”.