Thể thao Việt Nam và bài học từ SEA Games 33 - Bài 2: Nhiều hứa hẹn cho Asian Games 20

Vàng mười

Tại SEA Games 33, có 14 môn Olympic của TTVN vươn tới đỉnh cao HCV. Ngoài HCV môn bóng đá nam, TTVN còn đoạt 19 HCV ở hai môn cơ bản nhất là điền kinh (12) và bơi (7), đều đứng thứ hai trên bảng tổng sắp. TTVN cũng dẫn đầu thuyết phục ở hai môn Olympic truyền thống gồm bắn súng (8 HCV) và vật (10 HCV). Trong 3 kỳ SEA Games liên tiếp, đội tuyển vật Việt Nam luôn giành những chiến thắng áp đảo: 17/18 HCV ở SEA Games 31, 13/18 HCV ở SEA Games 32 và 10/12 HCV ở SEA Games 33.

Một số môn bị cắt giảm nội dung, gặp khó về lực lượng vẫn hoàn thành tốt mục tiêu như taekwondo (4 HCV), thể dục dụng cụ (3 HCV), đấu kiếm (3 HCV).

Sự đóng góp từ các môn Olympic đáng ra còn ấn tượng hơn nếu một số đội tuyển quốc gia như judo, cử tạ không bị sụt giảm thành tích nghiêm trọng so với các kỳ đại hội trước khi chỉ giành được 1 HCV. Đặc biệt, môn bóng đá nữ lỡ HCV đầy tiếc nuối khi trọng tài mắc sai sót nghiêm trọng ở chung kết.

Số lượng 59 HCV (tỷ lệ gần 70%) đến từ các môn Olympic giúp thành tích của đoàn TTVN ở SEA Games 33 có chất lượng, giá trị chuyên môn cao, nhất là đặt trong bối cảnh chiếm tới phân nửa chương trình thi đấu là các môn, nội dung nằm ngoài cả Thế vận hội lẫn Á vận hội. Quan trọng hơn, nó cũng chứng tỏ TTVN đang đầu tư phát triển đúng hướng, có nền tảng tốt để phấn đấu vươn lên các đấu trường châu lục, thế giới. Nếu cộng thêm 2 môn từng giành HCV Asian Games 19 năm 2023 là karate (6 HCV) và cầu mây (1 HCV), thì TTVN có tổng cộng 66 HCV SEA Games 33 từ nhóm môn Olympic và Asian Games, chiếm tỷ lệ gần 76% trong tổng thành tích 87 HCV.

Thẳng thắn nhìn nhận, chỉ có một vài HCV của một số môn (khoảng 10-15 nội dung) đã đạt, vượt mức huy chương Asian Games, hay chí ít cũng thuộc diện triển vọng. Còn lại trình độ và thông số chuyên môn đều chỉ dừng quanh sân chơi SEA Games. Đơn cử ở thời điểm hiện tại, không có ai trong số 10 tuyển thủ môn vật giành HCV SEA Games 33 có cửa tranh chấp huy chương tầm châu lục. Đây cũng là tình thế của đấu kiếm, judo và phần lớn gương mặt các môn khác vừa đăng quang trên đất Thái Lan.

Càng khác biệt hơn với đích nhắm HCV, khi gần như chỉ bắn súng với 3-4 nội dung đang sở hữu xạ thủ có đẳng cấp có hy vọng tranh chấp ngôi đầu Asian Games, mà nổi bật là hai tay súng ngắn Hà Minh Thành và đặc biệt là Trịnh Thu Vinh.

Thêm mũi nhọn sáng giá

Còn nhớ năm 2023, không lâu sau chiến tích lần đầu nhất toàn đoàn ở SEA Games 32 trên sân khách, TTVN gây thất vọng lớn tại Asian Games 19 khi chỉ đoạt 3 HCV (xếp 21 trên bảng xếp hạng, kém 5 đoàn Đông Nam Á là Thái Lan, Indonesia, Singapore, Philippines và Malaysia). TTVN chỉ có 11 môn có thể tranh được huy chương và khoảng 5-7 nội dung, ở các mức khác nhau hy vọng vàng, mà không có ứng viên vô địch thực sự. Trên thực tế, việc đoạt được 3 HCV của karate, cầu mây nữ và bắn súng cũng đã là cả sự quyết tâm, nỗ lực cao độ và thậm chí thêm cả phần may mắn.

Như một nghịch lý, khác với kỳ SEA Games 32 nhất toàn đoàn, chính kỳ SEA Games 33 chỉ đoạt hạng 3 lại đang mở ra thêm cho TTVN một số mũi nhọn sáng giá để chinh phục thử thách giành 4-6 HCV ở kỳ Á vận hội 2026.

Điều đó đến từ sự ổn định trên tầm cao đáng kinh ngạc của đội tuyển karate với đội hình đồng đội nữ kata (biểu diễn) đang là đương kim vô địch Asian Games và luôn thể hiện sự vượt trội ở mọi giải đấu từ thế giới cho tới SEA Games. Trong đó, một Hoàng Thị Mỹ Tâm, võ sĩ kumite (đối kháng) giành cú đúp HCV đồng đội và cá nhân ở cả giải vô địch châu Á lẫn SEA Games, đang bước vào độ chín là một kỳ vọng lớn cho Asian Games 20.

Sự khác biệt lớn nhất nằm ở đội tuyển bắn súng với nhiều màn trình diễn, kết quả tại SEA Games 33 ở đẳng cấp châu lục. Trong đó, xạ thủ từng đoạt hạng 4 Olympic Paris 2024 Trịnh Thu Vinh, rồi kể cả đàn em Nguyễn Thùy Trang đã có bước trưởng thành vượt bậc, đặc biệt ở nội dung 10m súng ngắn hơi nữ với bài bắn chung kết đều đã vượt mức HCV Asian Games, thậm chí vượt cả mức huy chương bạc Olympic.

Bắn súng Việt Nam có thể đặt niềm tin vào Trịnh Thu Vinh ở hai nội dung với 4 bộ huy chương. Kỷ lục gia nội dung 25m súng ngắn bắn nhanh Hà Minh Thành cũng đã bắn ngang mức huy chương bạc Asian Games, trong khi vẫn có thể trông chờ vào sự trở lại của Phạm Quang Huy, người đã giành tấm HCV Á vận hội lịch sử ở 10m súng ngắn hơi nam, sau một kỳ SEA Games có phong độ bất ổn.

SEA Games 33 như một ngã rẽ cho cầu mây và phần nào đó tạo đột phá cho TTVN ở Asian Games, khi đội tuyển nam 4 người đánh bại người Thái thuyết phục trên xứ sở chùa vàng ở trận bán kết, sau đó dễ dàng vượt qua Myanmar tại chung kết để giành tấm HCV lịch sử. Chính đội hình này còn hạ tiếp Thái Lan ở bán kết nội dung đội tuyển 3 người, chỉ tiếc rằng lại để thua Malaysia trong trận tranh ngôi vô địch. TTVN đã có một cuộc vượt ngưỡng về mọi mặt, hội tụ đủ các yếu tố để đua tranh sòng phẳng 2 tấm HCV với Thái Lan tại Asian Games 20, thậm chí giờ đây còn có lợi thế lớn về tâm lý. Cùng đó, cầu mây còn có đội tuyển 4 nữ cũng đang là đương kim vô địch Asian Games. Với thể thức các đoàn chỉ được đăng ký dự tranh 4/6 nội dung, có thể Việt Nam tránh được Thái Lan, hay người Thái cũng chủ động né các tuyển thủ Việt Nam.

Wushu hay taekwondo cũng là hai môn mà TTVN vẫn có thể phấn đấu và hy vọng tranh vàng ở một, hai nội dung đối kháng, dù tất nhiên ở mức thấp hơn nhiều nhóm mũi nhọn bắn súng, cầu mây, karate.

Nhiều mũi nhọn hơn, song đích nhắm 4 đến 6 HCV Asian Games 2026 vẫn là một thử thách cực lớn với TTVN, nhất là khi quỹ thời gian chỉ còn 9 tháng và việc chuẩn bị đang theo kiểu cách SEA Games. Ngay từ lúc này, khi SEA Games 33 vừa kết thúc, ngành thể thao cần phải tiến hành đánh giá, rà soát lực lượng và có ngay một kế hoạch tập huấn thi đấu riêng với các giải pháp chuyên biệt cho các tuyển thủ trọng điểm ở những nội dung mũi nhọn.

(còn nữa)