Nguy hiểm từ thuốc cấm Phenylbutazone: Hàng loạt ca biến chứng nghiêm trọng và tử vong

Loạt ca bệnh nhập viện nguy kịch

Theo Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, nhiều trường hợp bệnh nhân đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì sử dụng Phenylbutazone để tự điều trị các cơn đau xương khớp.

Ghi nhận tại bệnh viện, một bệnh nhân nam 51 tuổi ở Hải Phòng đã tự mua thuốc online có chứa chất Phenylbutazone để trị đau khớp và bị sốt cao, phát ban toàn thân; tương tự bệnh nhân nam 66 tuổi ở Nghệ An được người nhà cho dùng thuốc có chứa Phenylbutazone trong 35 ngày và bị sốt, ban đỏ xuất huyết;

Một trường hợp khác, bệnh nhân nam 39 tuổi, ở Phú Thọ, sau khi tự ý uống thuốc mua online trong 30 ngày, đã nhập viện với các triệu chứng sốt, đau họng và phát ban toàn thân. Cả ba trường hợp nam giới kể trên đều được chẩn đoán mắc hội chứng dress, một phản ứng dị ứng thuốc cực kỳ nghiêm trọng.

Đáng tiếc nhất là một trường hợp bệnh nhân nữ (70 tuổi, Hòa Bình) đã tự dùng Phenylbutazone và thuốc không rõ nguồn gốc dẫn tới tình trạng sốt cao, loét miệng, đau mắt, suy gan cấp, sốc nhiễm khuẩn và tử vong vì mắc hội chứng Lyell.

Các bác sĩ cho biết, các triệu chứng dị ứng thuốc thường khởi phát muộn, có thể ít nhất một tuần hoặc thậm chí 1 đến 3 tháng sau khi bắt đầu dùng thuốc. Điều này gây khó khăn cho việc chẩn đoán nguyên nhân.

Ngoài ra, tên thuốc thường là tiếng nước ngoài, khiến bệnh nhân khó nhớ hoặc đọc lại chính xác tên cho bác sĩ. Các triệu chứng ban đầu như sốt và phát ban cũng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng khác, dẫn đến việc chẩn đoán chậm trễ và không được điều trị kịp thời.

Cảnh báo khẩn cấp từ Bộ Y tế

Trước thực trạng đáng báo động này, Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai đã phát đi cảnh báo khẩn cấp về việc sử dụng thuốc Phenylbutazone.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm, việc mua bán thuốc cấm như Phenylbutazone online là hành vi vô trách nhiệm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người dân. Bác sĩ Chu Chí Hiếu, Trưởng phòng Dị nguyên của Trung tâm, cũng nhấn mạnh rằng Phenylbutazone là thuốc cấm vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng và thậm chí là tử vong.

Phenylbutazone là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) đã bị Bộ Y tế cấm lưu hành từ năm 2013 do nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng cực kỳ nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Các biến chứng bao gồm hội chứng dress, sốt cao, phát ban toàn thân và tổn thương nội tạng như gan, thận, tim, phổi. Hội chứng Lyell (hoại tử da nhiễm độc), da bong tróc như bỏng nặng, nhiễm trùng, suy đa tạng và tỷ lệ tử vong cao.

Ngoài ra còn có nguy cơ suy tủy xương, xuất huyết tiêu hóa, và suy thận cấp. Theo các chuyên gia, những trường hợp dị ứng nặng này sẽ mất nhiều thời gian để phục hồi và vẫn có nguy cơ tái phát sau này, ngay cả khi không tiếp xúc lại với thuốc.

Mặc dù Bộ Y tế và Cục Quản lý Dược đã khẳng định không có loại thuốc nào chứa Phenylbutazone được cấp phép lưu hành hợp pháp tại Việt Nam, loại thuốc này vẫn được rao bán bất hợp pháp. Các kênh mua bán phổ biến nhất là mạng xã hội, các hội nhóm kín, tài khoản cá nhân trên Facebook, Zalo thường xuyên quảng cáo Phenylbutazone dưới dạng "xách tay", không rõ nguồn gốc.

Để bảo vệ sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo người dân tuyệt đối không mua và sử dụng Phenylbutazone hay bất kỳ loại thuốc không rõ nguồn gốc, không có đơn của bác sĩ. Đồng thời, mọi người cần tố cáo các trang web, tài khoản mạng xã hội hoặc cơ sở bán thuốc bất hợp pháp cho cơ quan chức năng.

Cục Quản lý dược cho biết, Bộ Y tế đang phối hợp với các cơ quan chức năng (Ban Chỉ đạo 389, công an, quản lý thị trường...) tăng cường công tác kiểm tra, điều tra, xác minh xử lý nghiêm các trường hợp mua bán thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt là các trường hợp quảng cáo, kinh doanh thuốc trực tuyến không đúng quy định. Việc Sản xuất, buôn bán hàng cấm, có thể bị phạt tiền từ 100 triệu đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 15 năm, tùy theo mức độ vi phạm.