Hiệu quả từ mô hình chuyển đổi số trong tuyên truyền pháp luật

"Lớp học số" ở vùng biên

Ở bản Sì Choang, xã Sì Lở Lầu (tỉnh Lai Châu), cứ mỗi tối cuối tuần, Nhà văn hóa bản lại sáng đèn. Hàng chục người dân tham gia "lớp học số" ngồi quanh bàn, tay cầm điện thoại thông minh, chăm chú thao tác trên màn hình. Người hướng dẫn họ là cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải (Ban chỉ huy BĐBP tỉnh Lai Châu). Với phương châm "đi từng bản, đến từng lán nương, hướng dẫn từng người", nhất là ở những nơi có điều kiện khó khăn, đồng bào khu vực biên giới, bảo đảm mọi người dân đều được phổ cập kỹ năng cơ bản về chuyển đổi số, các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải đã mở hàng chục “lớp học số” cho người dân các bản vùng cao. Nội dung vừa dễ hiểu, vừa gắn với thực tế: Từ kỹ năng sử dụng điện thoại thông minh, nhận biết tin giả đến hướng dẫn tra cứu các quy định pháp luật về đất đai, biên giới và an ninh, trật tự...

Đây là chương trình thuộc mô hình “Thầy giáo quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số” được Ban chỉ huy BĐBP tỉnh Lai Châu triển khai từ đầu năm 2025, hướng tới mục tiêu kép: Nâng cao hiểu biết pháp luật và kỹ năng số cho người dân vùng biên. Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải cho biết: “Thời gian đầu, chưa nhiều người tham gia lớp học. Chúng tôi chia thành những tổ tư vấn kỹ năng số, tổ hỗ trợ số đến từng nhà hỗ trợ, vận động bà con tham gia đông đảo. Kết quả, nhiều người chỉ mới lần đầu được tiếp cận điện thoại thông minh nhưng sau vài buổi học đã có những kỹ năng sử dụng cơ bản”.

Từ những buổi học thực hành, người dân đã biết truy cập Cổng dịch vụ công quốc gia, khai báo tạm trú, tra cứu tìm hiểu kiến thức pháp luật... Nhiều hộ còn được hướng dẫn cách đăng bài quảng bá về du lịch sinh thái, livestream bán một số sản phẩm nông sản sạch của địa phương như: Sâm Lai Châu, cá hồi, cá tầm, chè cổ thụ... góp phần phát triển kinh tế gắn với tuân thủ pháp luật.

Những đổi thay tích cực

Ông Chẻo Phủ Hòa, người dân bản Sì Choang, chia sẻ: “Trước đây, tôi chỉ biết sử dụng điện thoại thông minh để nghe, gọi. Giờ thì tôi biết vào internet tìm hiểu chính sách, pháp luật, đăng ký giấy tờ, gửi phản ánh, tố giác tội phạm cho bộ đội... Tất cả là nhờ BĐBP hướng dẫn "chuyển đổi số”. Những thay đổi tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn ấy đang lan tỏa khắp các bản làng vùng biên của tỉnh Lai Châu. Đến nay, đã có hơn 20.000 lượt người dân được hướng dẫn kỹ năng số và kiến thức pháp luật; hơn 1.000 hộ dân vùng biên giới đã tự trang bị điện thoại thông minh; Ban chỉ huy BĐBP tỉnh Lai Châu còn vận động xã hội hóa, trao hơn 1.000 chiếc điện thoại thông minh tặng hộ nghèo, giúp họ dễ dàng tiếp cận kỹ năng số.

Bên cạnh việc phổ cập kỹ năng số, các đơn vị còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, điển hình như mô hình “Hòm thư điện tử tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm ẩn danh” cho phép người dân gửi tin phản ánh chỉ bằng thao tác quét mã QR, không cần đến đồn biên phòng. Đến nay, Ban chỉ huy BĐBP tỉnh Lai Châu đã tiếp nhận gần 80 tin báo, trong đó hơn 30 tin có giá trị, giúp xử lý kịp thời 6 vụ án, bắt giữ 7 đối tượng phạm tội về ma túy, buôn lậu. Đại tá Cà Văn Lập, Phó chủ nhiệm Chính trị BĐBP cho biết: “Mặc dù quá trình triển khai còn nhiều khó khăn, nhưng các mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật kết hợp chuyển đổi số đã đạt được những kết quả tích cực. Khi người dân biết dùng điện thoại để gửi tin báo, phản ánh vi phạm, công nghệ không còn là chuyện xa vời mà đã trở thành công cụ hỗ trợ pháp luật, giúp lực lượng chức năng chủ động hơn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm”. 

Chỉ sau gần một năm, mô hình chuyển đổi số trong tuyên truyền pháp luật của BĐBP tỉnh Lai Châu đã bước đầu chứng minh hiệu quả. Đồng bào các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa không chỉ học được cách sử dụng điện thoại thông minh, hỗ trợ phát triển kinh tế mà còn từng bước nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật. Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh bộc bạch: “Mỗi lần chứng kiến bà con tự làm thủ tục hành chính hay gửi phản ánh, tố giác tội phạm về đơn vị thông qua điện thoại thông minh, chúng tôi cảm thấy rất vui và tự hào. Đó là động lực để đơn vị tiếp tục nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số trong thời gian tới”.