Để tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ 2 trong trường học: Cần chiến lược tổng thể, dài hơi!

Mỗi địa phương cần một chiến lược phù hợp

Mới đây, Kết luận số 91-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW đưa ra nhiệm vụ đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong trường học. Quyết định ban hành Kế hoạch nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm học 2024 - 2025 của ngành giáo dục tiếp tục nhấn mạnh mục tiêu này.

Sau khi có chủ trương, nhiều lãnh đạo trong ngành giáo dục ở các địa phương đã bày tỏ ủng hộ. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây để triển khai thực tế chủ trương hiện nay không hề đơn giản, đặc biệt đối với khu vực nông thôn, miền núi. Theo bà Lê Thị Hương - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Quảng Trị, chắc chắn khi triển khai mỗi địa phương sẽ có phương án khác nhau.

Những địa phương có địa bàn chất lượng giáo dục thấp như miền núi, giáo dục tiếng Anh đang kém thì việc này phải làm dần dần. Ngay cả như ở thành phố Đông Hà, tiếng Anh đã bắt đầu được đưa vào dạy ở lớp 1, còn việc dạy học tiếng Anh như các thành phố lớn chưa có điều kiện để triển khai. “Tiếng Anh để trở thành ngôn ngữ thứ 2 cần chờ đợi hướng dẫn của Bộ. Hiện tại nhiều địa phương cho liên kết với doanh nghiệp bên ngoài để dạy học ngoại ngữ nhưng tại Quảng Trị chưa triển khai. Tỉnh Quảng Trị chưa có chủ trương liên kết trong nhà trường. Tuy nhiên, cần có sân chơi tiếng Anh cho học sinh. Quảng Trị cũng tổ chức sân chơi câu lạc bộ, diễn đàn để học sinh được trải nghiệm tiếng Anh theo kiểu cây nhà lá vườn”.

Cũng bàn về vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Nghệ An Thái Văn Thành cho rằng, ngành giáo dục của tỉnh Nghệ An sẽ sớm tham mưu Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết hoặc Chỉ thị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án về thực hiện. Trên thực tế, Nghệ An là một tỉnh có diện tích rộng, nhiều năm qua việc dạy và học tiếng Anh cũng được triển khai mạnh mẽ, tuy nhiên tỉnh này có phương pháp đẩy mạnh tiếng Anh khác nhau đối với khu vực thành thị và miền núi.

Đối với khu vực thành thị và các vùng có điều kiện, tỉnh chủ trương xây dựng chương trình tăng cường cho các cơ sở giáo dục đã được các tổ chức giáo dục quốc tế, các chuyên gia, giáo viên bản ngữ, giáo viên cốt cán hỗ trợ đảm bảo phù hợp với từng cơ sở giáo dục và từng bước theo chuẩn quốc tế. Trong khi ở miền núi, Nghệ An lại triển khai theo hướng thực hiện phong trào phòng giúp phòng, trường giúp trường, bộ môn giúp bộ môn nhằm huy động giáo viên các huyện vùng thuận lợi hỗ trợ chuyên môn cho các huyện miền núi. Ngoài ra, phối hợp với các trung tâm ngoại ngữ có năng lực, uy tín để triển khai dạy học tăng cường tiếng Anh theo hình thức lớp học trực tuyến để huy động các giáo viên giỏi, chuyên gia, người bản ngữ từ các địa bàn trung tâm trên toàn quốc hỗ trợ.

Cũng bàn về vấn đề này, bà Phan Thị Lệ Hằng - Trưởng phòng GD&ĐT quận Hà Đông, Hà Nội cho rằng, ở khu vực thành phố như các quận nội đô của Hà Nội, ý thức của phụ huynh đầu tư cho con em học tập ngoại ngữ rất mạnh, đó là thuận lợi khi triển khai đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ 2 trong nhà trường. Tuy nhiên bài toán cho giáo dục miền núi là điều không dễ triển khai. Trước mắt cần đảm bảo cho miền núi đủ giáo viên dạy ngoại ngữ và làm tốt chương trình của Bộ GD&ĐT.

Cần giải pháp để khuyến khích học sinh học tiếng Anh

Bên cạnh các giải pháp tăng cường dạy học tiếng Anh, ông Thái Văn Thành mong muốn Bộ GD&ĐT sẽ ban hành các cơ chế, chính sách để tạo động lực cho học sinh, phụ huynh đầu tư và học tập tiếng Anh.

Theo đó, đối với học sinh, cần có cơ chế chính sách ưu tiên trong tuyển sinh đầu cấp hoặc tuyển sinh Đại học, chẳng hạn có thể tuyển thẳng học sinh đạt chứng chỉ tiếng Anh quốc tế với tỷ lệ chỉ tiêu phù hợp, đặc biệt đối với phổ thông, có thể có cơ chế chung và giao địa phương quyết định. Đối với giáo viên, Bộ GD&ĐT cần phối hợp Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính để tham mưu cơ chế chính sách để đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở nước ngoài nhằm nâng cao năng lực, sự tự tin cho giáo viên khi thực hiện nhiệm vụ mang tính chiến lược này.

Theo ông Thái Văn Thành: “Bộ GD&ĐT cần mở rộng đào tạo sinh viên sư phạm để dạy tích hợp tiếng Anh với các môn học khác và song song với đó là hướng dẫn xây dựng khung chương trình tích hợp và biên soạn tài liệu để tổ chức dạy học. Bộ GD&ĐT ban hành các cơ chế chính sách thuận lợi cho việc xã hội hoá trong dạy học tiếng Anh, đặc biệt tạo hành lang pháp lý và có hướng dẫn cụ thể đối với việc triển khai chương trình tăng cường tiếng Anh trong các trường phổ thông, đây là một giải pháp tình thế có tác dụng nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh trong thời điểm việc dạy học tiếng Anh chính khóa trong các trường phổ thông đang còn gặp những khó khăn, hạn chế”. Ngoài ra, ông Thái Văn Thành cho rằng bên cạnh các chính sách khuyến khích cần có cơ chế đầu tư như đào tạo giáo viên, mua sắm trang thiết bị dạy học, xã hội hóa dạy học tiếng Anh.

Qua trao đổi với các lãnh đạo địa phương có thể thấy tiếng Anh rất quan trọng, việc dạy và học tiếng Anh trong nhà trường để trở thành ngôn ngữ thứ 2 cần có thời gian và đầu tư mạnh mẽ mới đạt được. Chính vì vậy, cần thiết có một chính sách tổng thể, các chính sách cần thiết phải phù hợp với từng địa phương, từng trường học có như vậy mới đảm bảo việc triển khai chủ trương của Đảng đi vào thực tế.

Trinh Phúc