Đào tạo sau đại học tại Học viện KTQS giai đoạn 2020-2025: “Bức tranh” nhiều điểm sáng

Chất lượng đào tạo được nâng cao

Hiện nay, Học viện KTQS đang triển khai đào tạo 16 ngành trình độ tiến sĩ với 25 chuyên ngành, 18 ngành trình độ thạc sĩ với 30 chuyên ngành, đào tạo chủ nhiệm hậu cần-kỹ thuật và các lớp bồi dưỡng kiến thức kỹ thuật khác.

Giai đoạn 2020-2025, các chương trình đào tạo (CTĐT) thạc sĩ, tiến sĩ, đào tạo chủ nhiệm hậu cần-kỹ thuật đã được rà soát, xây dựng và triển khai đồng bộ, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Học viện cũng đã xây dựng được đội ngũ giảng viên có trình độ cao, nhiều nhà khoa học có uy tín trong và ngoài nước; tích cực đổi mới nội dung CTĐT và phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trung tâm, đào tạo đáp ứng chuẩn đầu ra; cơ sở vật chất phục vụ đào tạo được đầu tư ngày càng đồng bộ, từng bước hiện đại. Nhờ đó, công tác đào tạo sau đại học đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Lãnh đạo Học viện Kỹ thuật quân sự chủ trì Hội nghị rút kinh nghiệm công tác đào tạo thạc sĩ theo quy chế, quy định mới.

Theo đó, Học viện đã xây dựng mới 4 CTĐT, rà soát 22 CTĐT trình độ tiến sĩ; xây dựng mới 3 CTĐT, rà soát 56 CTĐT trình độ thạc sĩ; xây dựng 2 chương trình khung đào tạo chủ nhiệm hậu cần-kỹ thuật với 15 chuyên ngành; mở mới 3 ngành đào tạo trình độ tiến sĩ và 2 ngành đào tạo trình độ thạc sĩ.

Học viện luôn chủ động, tích cực mời cán bộ ngoài Học viện tham gia Hội đồng xây dựng, thẩm định CTĐT và đào tạo sau đại học. 5 năm qua, đã có hàng trăm lượt cán bộ ngoài Học viện tham gia giảng dạy học phần, giảng dạy chuyên đề, truyền thụ kinh nghiệm; gần 1.900 lượt cán bộ tham gia hướng dẫn luận án, luận văn tốt nghiệp cũng như tham gia các hội đồng, tiểu ban đánh giá luận án, luận văn tốt nghiệp.

Học viện chú trọng gắn chặt công tác đào tạo sau đại học với nghiên cứu khoa học, coi đây là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng đào tạo. Giai đoạn 2020-2025 đã có 38 đề tài luận án tiến sĩ và 135 đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ gắn với nhiệm vụ khoa học công nghệ các cấp; 481 luận văn tốt nghiệp thạc sĩ có sản phẩm là bài báo khoa học; 209 bài báo của nghiên cứu sinh đã công bố thuộc danh mục ISI/Scopus; 100% nghiên cứu sinh bảo vệ luận án tiến sĩ (trừ nghiên cứu sinh quân sự ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật) có bài báo khoa học thuộc danh mục ISI/Scopus.

Học viên cao học bảo vệ luận văn tốt nghiệp bằng tiếng Anh.

Cùng với đó, trình độ ngoại ngữ và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin của học viên sau đại học cũng được chú trọng, nâng cao với 88,4% học viên cao học tốt nghiệp có chứng chỉ ngoại ngữ B2 quốc tế; 100% học viên cao học và nghiên cứu sinh tốt nghiệp có chứng chỉ công nghệ thông tin nâng cao; 38 học viên cao học và 15 nghiên cứu sinh thực hiện viết và bảo vệ luận văn, luận án bằng tiếng Anh; 105 báo cáo thực hiện bằng tiếng Anh tại các hội nghị khoa học các nhà nghiên cứu trẻ…

 Đáp ứng tiêu chí trường đại học nghiên cứu về đào tạo sau đại học

Đoàn công tác Học viện Kỹ thuật quân sự và đại biểu phía bạn trong chuyến thăm, trao đổi kinh nghiệm đào tạo thạc sĩ tại Học viện phòng vệ Nhật Bản.

Một kết quả nổi bật là Học viện KTQS đã đáp ứng các tiêu chí của trường đại học nghiên cứu về đào tạo sau đại học. Trong Đề án Quy hoạch phát triển Học viện KTQS đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Học viện đưa ra bộ tiêu chí xây dựng, phát triển thành trường đại học nghiên cứu gồm 4 tiêu chuẩn với 27 tiêu chí, trong đó có 4 tiêu chí về đào tạo sau đại học, gồm: Tỷ lệ học viên sau đại học trên tổng số người học lớn hơn 20%; tỷ lệ nghiên cứu sinh trên tổng số người học lớn hơn 3%; tỷ lệ nghiên cứu sinh tốt nghiệp trên tổng số học viên trình độ đại học tốt nghiệp hằng năm lớn hơn 5%; có ít nhất 2 chuyên ngành đào tạo theo định hướng nghiên cứu cho cả 3 trình độ đào tạo thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản và khoa học cơ bản ứng dụng ở các nhóm ngành khác nhau. Đến nay, Học viện đã đáp ứng 100% tiêu chí về đào tạo sau đại học nói trên.

Cùng với đó, Nghị định 99/2019/NĐ-CP của Chính phủ đã quy định 3 tiêu chí về đào tạo sau đại học để được công nhận là cơ sở giáo dục đại học định hướng nghiên cứu (gồm quy mô tuyển sinh đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ; số lượng bằng tiến sĩ cấp mỗi năm; tỷ lệ ngành đang đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ so với số ngành đào tạo cấp bằng). Hiện nay, Học viện cũng đã đạt được cả 3/3 tiêu chí này.

 Nỗ lực hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ tới

Thời gian tới, Học viện KTQS được giao thêm nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước đối với cả trình độ thạc sĩ và tiến sĩ; được giao chủ trì triển khai các CTĐT, đề án đào tạo kỹ sư quân sự tài năng, thạc sĩ và tiến sĩ chất lượng cao. Để hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ 2025-2030, công tác đào tạo sau đại học tại Học viện KTQS sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, phát triển đội ngũ giảng viên, cán bộ khoa học. Học viện tiếp tục chú trọng và tổ chức các khóa học bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu, năng lực công bố quốc tế cho đội ngũ giảng viên. Xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch phát triển chức danh nhà giáo, công bố khoa học quốc tế nhằm bảo đảm các tiêu chuẩn về cán bộ giảng dạy, cán bộ hướng dẫn, hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ, luận văn tốt nghiệp theo các quy chế, quy định hiện hành. Tăng cường hợp tác quốc tế, mời các nhà khoa học, chuyên gia giỏi ngoài nước tham gia giảng dạy và hướng dẫn khoa học; cử giảng viên ra nước ngoài tham gia các khóa học, tham dự hội thảo để cập nhật và trao đổi kiến thức, học tập các mô hình đào tạo tiên tiến…

Nghiên cứu sinh thứ 500 bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Học viện.

Thứ hai, xây dựng, cải tiến và triển khai CTĐT theo hướng mở, thực tiễn, liên ngành, liên kết. Theo đó, xây dựng và triển khai các CTĐT mới, tập trung vào các công nghệ tiên tiến, ưu tiên, công nghệ mới theo các đề án của Bộ Quốc phòng, của Chính phủ. Rà soát, cập nhật và triển khai các CTĐT theo hướng mở, liên ngành, đa ngành, gắn kết lý thuyết với thực tiễn, bám sát thực tiễn hiện đại hóa Quân đội và sự phát triển của khoa học công nghệ, tăng tỷ lệ các học phần tự chọn, các học phần, chuyên đề mang tính thực hành, giải quyết vấn đề. Khuyến khích các phương pháp giảng dạy hiện đại, lấy người học làm trung tâm, phát huy tính chủ động, sáng tạo và tư duy phản biện của học viên sau đại học. Mở rộng giảng dạy các môn học chuyên ngành bằng ngoại ngữ; tiếp tục tổ chức hiệu quả các lớp bồi dưỡng phương pháp viết, trình bày báo cáo khoa học, luận văn, luận án bằng tiếng Anh cho học viên…

Thứ ba, gắn đào tạo sau đại học với nghiên cứu khoa học và thực tiễn Quân đội. Khuyến khích, tạo điều kiện để học viên được tham gia các đề tài nghiên cứu của giảng viên, của đơn vị chuyên môn, gắn luận án, luận văn với đề tài khoa học, với các vấn đề thực tiễn. Tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp gắn kết nhà trường với đơn vị, thực hiện tốt phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng SSCĐ của đơn vị”… Cùng với đó, làm tốt công tác kiểm định, đánh giá chất lượng đào tạo theo chuẩn quốc gia, khu vực và quốc tế; mở rộng hợp tác và hội nhập quốc tế trong đào tạo sau đại học…

Đại tá, PGS, TS PHAN ĐỨC NHÂN, Trưởng phòng Sau đại học, Học viện Kỹ thuật quân sự