Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy - một hướng đi chiến lược

Ứng dụng AI sẽ là hướng đi mới trong đổi mới phương pháp dạy học tại các học viện, nhà trường Quân đội. Hiện nay, các phương pháp xây dựng bài giảng, giáo án chủ yếu vẫn dựa vào kinh nghiệm cá nhân giảng viên và công cụ truyền thống. Tuy nhiên, trong định hướng phát triển tới đây, AI sẽ được khai thác để hỗ trợ giảng viên trong quá trình thiết kế và phát triển học liệu. Với khả năng xử lý dữ liệu nhanh chóng, cá nhân hóa nội dung học tập và đề xuất các phương pháp tiếp cận hiệu quả, AI hứa hẹn sẽ trở thành “trợ lý học thuật” đắc lực, góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Trong môi trường đào tạo quân sự, nơi kết hợp giữa truyền đạt tri thức chuyên môn và rèn luyện bản lĩnh chính trị, tư duy chiến thuật, AI sẽ có khả năng hỗ trợ xây dựng các mô phỏng chiến thuật, bài tập tình huống sát với thực tiễn chiến đấu. Các công cụ AI trong tương lai như Pictory AI, Synthesia hay các nền tảng tương tự sẽ giúp chuyển nội dung bài học thành video sinh động, hỗ trợ học viên dễ hình dung, tiếp thu nhanh và ghi nhớ sâu.

Việc thiết kế bài giảng trong các nhà trường quân đội không chỉ dừng lại ở lý thuyết, mà đòi hỏi kết hợp cả thực hành và tình huống thực tế. AI, khi được tích hợp, sẽ giúp giảng viên xây dựng nội dung phù hợp theo từng chuyên ngành như bộ binh, pháo binh, công binh, thông tin liên lạc... Các công cụ như Chat GPT có thể sẽ được sử dụng để đề xuất giáo án theo văn phong quân đội; các phần mềm như Canva AI sẽ hỗ trợ tạo sơ đồ tác chiến, infographic minh họa chiến thuật phục vụ giảng dạy.

Trong tương lai, AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống mô phỏng tình huống chiến thuật, hỗ trợ học viên rèn luyện kỹ năng tư duy, phản ứng nhanh trước các tình huống bất ngờ. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong đào tạo sĩ quan, nơi yêu cầu khả năng ra quyết định chính xác trong thời gian ngắn là yếu tố sống còn.

Dù AI được kỳ vọng sẽ hỗ trợ hiệu quả cho giảng viên, song yếu tố con người vẫn giữ vai trò trung tâm. AI sẽ là một công cụ hỗ trợ chứ không thể thay thế giảng viên. Trong nhà trường quân đội, giảng viên không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người truyền cảm hứng, bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức và kỷ luật cho học viên. AI, trong tương lai tới, sẽ đóng vai trò hỗ trợ kỹ thuật và nội dung, còn vai trò dẫn dắt, kết nối lý thuyết với thực tiễn vẫn là nhiệm vụ cốt lõi của thầy, cô. Điều quan trọng là giảng viên cần biết cách tương tác hiệu quả với AI, thông qua việc sử dụng lệnh chính xác, cụ thể.

Để triển khai AI hiệu quả, cần hình thành môi trường học tập số hiện đại, gồm các nền tảng quản lý học tập (LMS), cơ sở dữ liệu số hóa, hệ thống kiểm tra đánh giá trực tuyến có tích hợp AI như Quizlet AI, Kahoot AI... Dù hiện nay những công cụ này chưa phổ biến trong các học viện, nhà trường Quân đội, nhưng về lâu dài, đây sẽ là một phần trong hệ sinh thái giáo dục quân sự thông minh, cho phép học viên học tập linh hoạt mà vẫn đảm bảo tính kỷ luật đặc thù.

Việc ứng dụng AI vào giảng dạy trong quân đội cần được tiến hành theo lộ trình rõ ràng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của từng đơn vị đào tạo. Giảng viên cần được bồi dưỡng kỹ năng sử dụng AI, từ việc đưa ra yêu cầu đúng, đến đánh giá và điều chỉnh nội dung AI cho phù hợp với thực tiễn huấn luyện. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo AI thực sự phục vụ tốt cho nhiệm vụ giáo dục đào tạo.

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy tại các nhà trường quân đội là một hướng đi chiến lược, mang tính tất yếu trong tiến trình hiện đại hóa giáo dục quân sự. Dù hiện tại còn ở bước chuẩn bị, nhưng với sự đầu tư bài bản, đào tạo đội ngũ giảng viên có năng lực số và xác định rõ vai trò hỗ trợ của AI, trong tương lai không xa, AI sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, xây dựng lực lượng quân đội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số quốc gia.

Trung tá, Thạc sĩ ĐẶNG THỊ VUI, Trường Sĩ quan Lục quân 1