Việt Nam có nhiều chính sách đúng đắn, phù hợp thu hút nguồn vốn FDI

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Huế. Ảnh: MH

Trước đó, Bộ Tài chính nhận được Phiếu chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Huế do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến với nội dung:

“Một trong những nhân tố then chốt để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam là công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế. Xin Bộ trưởng cho biết những kết quả cụ thể đã đạt được trong xây dựng và hoàn thiện thể chế thu hút FDI thời gian qua; Những tồn tại, hạn chế lớn nhất hiện nay về thể chế và định hướng giải pháp trọng tâm của Bộ trưởng trong thời gian tới để tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện thuận lợi, cạnh tranh thu hút FDI, đặc biệt là thu hút FDI chất lượng cao, phù hợp với yêu cầu phát triển và hội nhập sâu rộng ngày nay”?

Về kết quả đã đạt được trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, Bộ Tài chính cho biết, đầu tư nước ngoài đã và đang đóng góp vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế đối với nhiều quốc gia trên thế giới. Vốn FDI góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập; chuyển giao khoa học - công nghệ... Việt Nam đã có nhiều chính sách đúng đắn, phù hợp thu hút nguồn vốn FDI, góp phần quan trọng vào công cuộc công nghiệp hóa đất nước.

Theo đó, Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra định hướng đến 2030 phải hoàn thiện thể chế, chính sách nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài, nhấn mạnh thu hút có chọn lọc các dự án công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, gắn kết với kinh tế trong nước. Định hướng này đã được thể chế hóa tại:

Luật Đầu tư 2020 và các văn bản hướng dẫn, trong đó siết chặt tiêu chí thẩm định dự án FDI tiềm ẩn rủi ro an ninh quốc gia, yêu cầu đánh giá an ninh với dự án tại địa bàn nhạy cảm.

Chính phủ đã ban hành Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài 2021- 2030 (Quyết định 667/QĐ-TTg). Thủ tướng Chính phủ đã ban hành bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư nước ngoài (Quyết định 315/QĐ-TTg ngày 18/02/2025) để làm căn cứ sàng lọc, định hướng dự án FDI theo chất lượng.

Nhiều cơ chế ưu đãi mới được ban hành, tiêu biểu như Quyết định 29/2021/QĐ-TTg về ưu đãi đầu tư đặc biệt (ưu đãi thuế, đất đai vượt trội cho dự án công nghệ cao, dự án chiến lược) và Nghị định số 182/2024/NĐ-CP về thành lập, sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư.

Tính lũy kế đến ngày 30/06/2025, cả nước có 43.702 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 519,5 tỷ USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư nước ngoài ước đạt 334,28 tỷ USD, bằng 64,3% tổng vốn đăng ký còn hiệu lực.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ Tài chính cũng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong việc thu hút nguồn vốn FDI.

Các giải pháp thu hút chọn lọc các dự án FDI trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn, Việt Nam đang định hình một chiến lược cạnh tranh riêng để thu hút đầu tư và phát triển bền vững.

Về thu hút FDI, chiến lược cạnh tranh của ta chuyển trọng tâm từ ưu đãi thuế sang nâng cao chất lượng môi trường đầu tư và dịch vụ hỗ trợ. Chú trọng phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế đồng bộ; đảm bảo nguồn điện, quỹ đất sạch, nhân lực chất lượng cao; đồng thời cải cách mạnh thủ tục hành chính sau cấp phép (đất đai, xây dựng, phòng cháy, chữa cháy...) để rút ngắn thời gian triển khai dự án.

Việt Nam tận dụng lợi thế của 17 hiệp định FTA đã ký kết để mở rộng thị trường, qua đó thu hút các doanh nghiệp FDI muốn khai thác các ưu đãi thuế quan từ mạng lưới FTA rộng khắp. Nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm rủi ro và tăng sức hấp dẫn của Việt Nam.

Tiếp tục mở rộng quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với các quốc gia hàng đầu. Việt Nam cũng tham gia các sáng kiến đối thoại với nhà đầu tư như Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF), Sáng kiến Việt-Nhật... để thường xuyên lắng nghe và cải thiện chính sách.

Thông qua đối thoại và hợp tác đa phương, Việt Nam vừa tranh thủ được hỗ trợ về kỹ thuật, vốn và kinh nghiệm từ đối tác, vừa quảng bá mạnh mẽ hình ảnh một Việt Nam đổi mới, thân thiện với nhà đầu tư. Đây chính là lợi thế mềm trong cạnh tranh thu hút FDI.