Tại sao con người chủ yếu ăn thịt động vật ăn cỏ thay vì ăn thịt động vật ăn thịt?
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cần quay ngược thời gian hơn 2 triệu năm trước.
Quá trình tiến hóa của con người và thói quen ăn uống
Hai triệu năm trước, tổ tiên của loài người bắt đầu rời khỏi môi trường sống hoàn toàn trên cây. Vào thời điểm đó, châu Phi bắt đầu trở nên khô hạn, khiến một lượng lớn rừng nguyên sinh biến thành đồng cỏ. Khoảng cách giữa các cây bắt đầu lớn hơn, khiến việc sống và di chuyển tự do trên ngọn cây trở nên khó khăn. Bởi vậy tổ tiên chúng ta buộc phải tìm kiếm thức ăn trên mặt đất.
Thời kỳ Australopithecus (Vượn người phương nam), con người chưa hoàn toàn đứng thẳng nhưng họ đã bắt đầu thử ăn thịt. Ban đầu, họ chỉ có thể ăn côn trùng, thằn lằn và các động vật nhỏ khác. Vào thời điểm đó, trên đất châu Phi có rất nhiều loài động vật ăn thịt đáng sợ như hổ răng kiếm, sư tử hang động, gấu mặt ngắn khổng lồ, và chó sói hung dữ. Tổ tiên của chúng ta rõ ràng không thể ăn thịt những loài này vì họ chưa biết sử dụng công cụ.
Khi tổ tiên cổ đại của chúng ta bắt đầu ăn thịt, chỉ số IQ của họ cũng dần phát triển và chiếm ưu thế. Chính thịt đã khởi đầu cho bước nhảy vọt đầu tiên về trí thông minh của con người. Điều này cũng cho thấy khi con người bắt đầu ăn thịt thì thịt của các loài động vật ăn thịt đã bị loại trừ. Ngược lại, vào thời điểm đó tổ tiên của chúng ta lại là con mồi của những loài ăn thịt.
Theo thời gian, con người đã phát triển khả năng sử dụng công cụ bằng đá, giúp họ có thể chọn lựa thức ăn một cách chủ động hơn. Tuy nhiên, đối mặt với những loài động vật ăn thịt mạnh mẽ như hổ răng kiếm, con người vẫn còn quá yếu đuối. Chỉ sau khi con người biết sử dụng lửa và phát minh ra giáo, hình thành các bộ lạc, họ mới bắt đầu thống trị thảo nguyên châu Phi. Khi đó, con người không chỉ không còn là mồi cho các loài động vật ăn thịt, mà còn có quyền lựa chọn săn bắt chúng.
Lý do con người thích ăn thịt động vật ăn cỏ
Có một số lý do chính khiến con người thích ăn thịt động vật ăn cỏ:
Đầu tiên chính là thói quen ăn uống. Sau hàng trăm nghìn năm tiến hóa và phát triển phương thức săn bắn, con người đã quen với việc ăn thịt động vật ăn cỏ. Việc tiêu thụ thịt động vật ăn cỏ đã trở thành một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống của con người.
Thứ hai, số lượng động vật ăn cỏ nhiều hơn. Trên thảo nguyên, số lượng động vật ăn cỏ luôn nhiều hơn động vật ăn thịt. Điều này làm tăng khả năng con người bắt được động vật ăn cỏ hơn so với động vật ăn thịt.
Thứ ba, động vật ăn cỏi dễ bắt hơn. Động vật ăn cỏ thường "ngu ngốc" hơn và dễ bắt hơn so với động vật ăn thịt. Hơn nữa, kích thước của chúng cũng lớn hơn. Ví dụ, trọng lượng của một con trâu rừng châu Phi có thể dễ dàng đạt tới hơn 1.000 kg, trong khi chưa ai từng phát hiện ra một con sư tử nặng 1.000 kg và lượng thịt này có thể nuôi sống một nhóm nhỏ hơn năm mươi người trong vài ngày.
Ở châu Âu trong thời đại Homo sapiens, người Neanderthal thường săn bắt voi ma mút. Sau khi bắt được một con voi ma mút, một bộ tộc gồm nhiều gia đình có thể sống sót qua cả mùa đông.
Ngoài ra, từ góc độ lợi ích, rõ ràng việc ăn động vật ăn cỏ mang lại nhiều lợi ích hơn so với việc ăn thịt động vật ăn thịt. Động vật ăn cỏ có thể được thuần hóa, sinh sản nhanh, và có thể cung cấp một lượng lớn thịt. Khi nguồn tài nguyên khan hiếm, ăn thịt động vật ăn cỏ là cách tốt nhất để cung cấp đủ năng lượng cho con người.
Những nguy cơ khi ăn thịt động vật ăn thịt
Dù có thể săn bắt và tiêu thụ thịt động vật ăn thịt, con người thường tránh làm như vậy vì nhiều lý do. Trong chuỗi thức ăn, các chất độc hại có xu hướng tích lũy ở các loài động vật ăn thịt. Việc ăn thịt động vật ăn thịt có thể gây hại cho sức khỏe con người. Ví dụ, thịt của một số loài chim ăn thịt như đại bàng có mùi chua, hôi, và không ngon. Nếu một người thường xuyên ăn thịt các loài động vật đứng đầu chuỗi sinh học như hổ, gấu nâu, đại bàng, cá sấu,… thì thận và gan của người đó có thể gặp những tổn hại nghiêm trọng và sẽ chết theo thời gian.
Ngoài ra, động vật ăn thịt khó thuần hóa hơn động vật ăn cỏ. Chúng có tính cách hung dữ, khó kiểm soát và đòi hỏi chế độ ăn uống phức tạp hơn, lượng thịt đến từ chúng thấp hơn rất nhiều lượng thịt phải bỏ ra để nuôi dưỡng chúng. Ngược lại, động vật ăn cỏ dễ thuần hóa, tính tình ngoan ngoãn, và có nguồn thức ăn đa dạng. Vì vậy, những loài động vật như trâu, bò, ngựa, cừu, lợn là những loài được tổ tiên chúng ta thuần hóa đầu tiên.
Một trường hợp thuần hóa đặc biệt là tổ tiên của loài chó, loài sói nguyên thủy. Sói là loài động vật ăn thịt, nhưng sau hàng vạn năm sống chung với con người, chúng đã phát triển khả năng tiêu hóa tinh bột. Khả năng tiêu hóa tinh bột của chó mạnh hơn nhiều so với sói hiện đại. Kể từ khi hòa nhập với con người, chó đã trở thành loài động vật có vú thành công nhất trên Trái Đất, với dân số đông hơn cả tổ tiên của chúng.
Việc con người chủ yếu ăn thịt động vật ăn cỏ và ít ăn thịt động vật ăn thịt không chỉ là vấn đề của sự lựa chọn lịch sử và thói quen, mà còn liên quan đến nhiều yếu tố lời ích, dinh dưỡng và an toàn sức khỏe. Trong quá trình tiến hóa, con người đã học cách sử dụng nguồn tài nguyên một cách hiệu quả nhất để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của mình. Việc tiêu thụ thịt động vật ăn cỏ không chỉ cung cấp đủ năng lượng mà còn đảm bảo sức khỏe và an toàn cho con người.
