Nhạc sỹ Lưu Hà An: Chỉ lòng nhân ái mới đủ tái sinh cuộc đời

Sau này, khi mọi việc đã hoàn tất, nhạc sỹ Lưu Hà An tâm sự rằng, ngay giây phút nhận lời, cảm xúc của anh là hoảng hốt và sợ hãi.

"Con Không Một Mình" - Phim Ngắn Dành Tặng Các Em Nhỏ Mất Cha Mẹ Vì Covid-19

Tôi nhận lời sáng tác bởi đó là một câu chuyện khiến tôi xúc động

Thưa nhạc sỹ Lưu Hà An, khi nhận được lời mời sáng tác ca khúc cho trường nội trú Hy Vọng, anh có thực sự sẵn sàng không?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Cảm xúc tự nhiên đầu tiên của tôi là rất muốn tham gia. Khi anh Huỳnh Vĩnh Sơn - đạo diễn phim của MV "Con không một mình" - gọi cho tôi trao đổi về bài hát, tôi có nói với anh rằng tôi cần có đủ thời gian để suy nghĩ, tìm ý tưởng và viết nhạc. Song anh Sơn bảo thời gian không có đủ và hẹn dịp khác làm việc. Lúc đó, tôi đã rất tiếc, nhưng cũng cảm thấy may mắn vì mình đã không phải làm một việc mà có lẽ sẽ mất nhiều năng lượng. Tuy vậy, chỉ một ngày sau, Sơn gọi và bảo tôi hãy tiếp tục công việc này. Tôi lại cảm thấy hoảng hốt và sợ hãi, như thể sắp va đầu vào một tảng đá vậy.

Việc đầu tiên tôi làm là thử viết những nốt nhạc đầu tiên, với những ca từ đầu tiên và thấy ngay rằng, tôi gặp khó rồi.

Hoảng hốt, sợ hãi và thấy khó, nhưng anh vẫn nhận lời. Điều gì đã thôi thúc anh nhận lời thay vì từ chối?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Khi truyền thông đưa tin sự kiện Chủ tịch FPT khởi xướng ý tưởng sẽ mở một ngôi trường nội trú để chăm sóc và trao cơ hội học tập cho những đứa trẻ mất cha mất mẹ trong đại dịch Covid-19, tôi rất bất ngờ và xúc động. Tôi có gặp một vài nhạc sĩ lớn tuổi như chú Nguyễn Lân Cường và nói về câu chuyện này, chú kể chú mất ngủ cả đêm để viết một bài hát về việc đó và cũng rơi nước mắt khi sáng tác. Tôi nghĩ có nhiều nhạc sĩ chung cảm xúc như tôi. Cuộc sống này quá mong manh và nhiều bất trắc, mở cửa ra là thấy có bao người cần ta giúp. Trong bối cảnh mất mát này, những hành động như FPT là rất đáng quý trọng. Tình nhân ái nhờ thế mà càng được nhân lên, lan tỏa và tác động đến cộng đồng.

Tôi nhận lời viết bài hát cũng vì lẽ đó. Thế nên, khi nghĩ không có thời gian để làm, tôi thấy vui vì không phải va vào tảng đá nhưng cũng tiếc cái cảm giác được va vào nó. Cuối cùng thì vì cái duyên, tôi đã va vào nó rồi.

"Tảng đá" đầu tiên mà anh "va" phải khi viết những nốt nhạc đầu tiên là gì?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Có hai cái khó. Cái khó thứ nhất là thời lượng dành cho bài hát giới hạn bởi thời lượng của MV, đó là khoảng 2 phút rưỡi. Khi đặt bút viết, tôi cảm thấy 2 phút rưỡi khó có thể đủ để trải hết những gì mình suy nghĩ. Tôi quyết định viết hai "version" (phiên bản – pv), một là 2 phút rưỡi và một là 3 phút rưỡi. Bản 3 phút rưỡi tôi cảm thấy nó đầy đủ hơn, đủ các cung bậc cảm xúc hơn và đủ để hiểu một câu chuyện.

Điều khó thứ hai là bài hát viết sao để các bạn đạo diễn sẽ làm một phần phim hoạt hình trên nền nhạc đó. Cuối cùng thì tôi quyết định tạm quên bộ phim để viết một bài hát độc lập. Vì tôi nghĩ rằng, nếu một bài hát độc lập mà đã đủ thuyết phục người nghe rồi thì sẽ càng thuận lợi hơn cho các bạn làm phim, các bạn sẽ không cần phải kể nhiều. Khi sáng tác, điều tốt nhất là để cảm xúc dẫn mình đi trong một câu chuyện do mình tự kể. Và tôi đã làm như thế.

Nhưng cách kể chuyện như thế nào lại là việc khó hơn nữa. Tôi thấy rằng, dường như anh đã bắt đầu với chính những ký ức tuổi thơ về người cha của mình?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Như tất cả mọi người, tôi cũng từng là một đứa trẻ. Tôi tự hỏi mình điều gì là thân thuộc nhất với tôi, điều gì là thứ quý trọng nhất trong đời từ khi tôi còn thơ bé đến khi đã trưởng thành và già đi. Rồi tôi bất chợt nghĩ đến cái tên của mình, cái tên cha tôi đã đặt cho tôi.

Cái tên cha mẹ đặt, ai cũng nghĩ nó rất tự nhiên và bình thường, nhưng đó chính là dấu ấn sâu đậm nhất của cha mẹ sẽ theo mình đi suốt cuộc đời. Ngày nhỏ, khi cha đưa tôi đến cung thiếu nhi học vẽ, cha dạy tôi viết tên dù lúc đó tôi chưa biết viết, để mỗi khi vẽ xong bức tranh, tôi sẽ ghi tên của mình vào. Người cha đèo tôi đi học vẽ năm xưa giờ đã là một họa sĩ già, nhưng đến nay trong mắt ông chắc tôi vẫn là một đứa trẻ. Tình cảm thân thương ấy của cha tôi sẽ không bao giờ quên.

Và anh đã đưa cái dấu ấn nhỏ bé thân thương ấy vào bài hát: "Giữ trong tim mình nụ cười của cha con nhé; giữ trong cuộc đời cái tên cha đặt cho con". Nhiều người đã khóc khi nghe đến câu hát này. Anh có e ngại rằng ca khúc của mình quá buồn không?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Tôi vẫn nhớ cái đêm mà tôi thử viết những nốt nhạc đầu tiên. Có những đoạn mình ngồi đánh piano trong đêm yên ắng, với những nốt nhạc đó, lời ca đó, nước mắt mình rơi. Tôi nghĩ những gì là cảm xúc thì sẽ ở lại.

Đôi khi tôi vẫn bật lại các bài hát mà mình viết, để tự thưởng thức. Thưởng thức ở đây là để xem phút giây mình viết lên những điều đó có thật không, có phải là những điều sẽ đọng lại với mình không. Mỗi bài hát có một số phận, giống như đứa trẻ đã ra khỏi mình, nó có được mọi người yêu quý không hay chỉ ở lại cuộc đời này một thời gian ngắn, "người cha" sẽ không tính toán hết được. Quan trọng là khi viết bạn đã dành trọn cảm xúc của mình.

Điều đọng lại sau cùng trong ca khúc cũng là câu hát kết đầy dư âm: "Vì chúng con sẽ không một mình". Ý tưởng "con sẽ không một mình" ấy được anh lấy từ đâu, thưa nhạc sỹ?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Tôi lấy từ chính nỗi sợ hãi của tôi. Tôi sợ nhất là cảm giác một mình. Nếu với mình nó là nỗi cô đơn thì với những đứa trẻ, một mình còn là sự sợ hãi. Những đứa trẻ vốn được yêu thương, bao bọc bỗng một ngày phải chứng kiến người thân nhất của mình chào cuộc đời ra đi… Ước mơ được gặp lại cha mẹ, ước mơ được trở lại cuộc sống bình thường như trước đây sẽ không bao giờ có thể thành hiện thực. Các em buộc phải tự bước đi, buộc phải trưởng thành khi mới là một đứa trẻ. Lúc ấy, một vòng tay dang rộng đón lấy các em quý giá vô cùng. Sự sợ hãi kia sẽ dần được lấp đầy bởi cảm giác được chở che, an toàn. "Và con sẽ không một mình", với tôi đó là niềm an ủi mạnh mẽ nhất.

Tôi thích cái ý tưởng đó. Sẽ có một ai đó, không phải một người mà nhiều người, không phải một trái tim mà nhiều trái tim, làm được những việc mà người bình thường chúng tôi không làm được, giúp các em có một nơi ở, một mái trường và có những người bạn mới, dần quên đi những điều khủng khiếp đã xảy ra, bắt đầu lại cuộc sống và tiếp tục nối dài cuộc đời của cha mẹ theo cách tốt đẹp nhất.

Anh đã chọn những giọng ca không nổi danh để ghi âm ca khúc này, anh có thể chia sẻ về dụng ý của mình được không, thưa nhạc sỹ?

Nhạc sỹ Lưu Hà An: Khi viết bài này, tôi có đặt lời ca của người cha, người mẹ, cùng lời của hai em bé. Thời gian ghi âm rất gấp. Ca sĩ, nhạc công và các bạn nhỏ không hát cùng nhau được vì không có thời gian. Nhưng mọi người đều vào đúng vai trong bài hát nên tôi cảm thấy họ hát rất hay. Tôi không cần người hát phải nổi tiếng, chỉ cần người có tâm hồn thực sự, chỉ cần họ có rung cảm trong phút giây cất lên lời ca, thì mình đã cảm thấy mọi việc thành công.

Covid-19 đã lấy đi của chúng ta bao nhiêu điều quý giá. Một bài hát là không đủ để nói hết tất cả những mất mát và đau thương mà các em đã phải trải qua và chịu đựng. Nhưng tôi cũng mong rằng, một bài hát nhỏ này, mỗi khi nghe, các em sẽ cảm thấy được xoa dịu và an ủi, yên tâm trong vòng tay nhân ái và khi trưởng thành sẽ tiếp tục trao đi lòng nhân ái ấy.

Xin cảm ơn nhạc sỹ Lưu Hà An về những chia sẻ này!